بررسی وجه تمایز دعاوی خصوصی و عمومی

دعاوی در یک تقسیمبندی کلی به دو دسته حقوقی و کیفری یا جزایی و مدنی تقسیم میشوند. تفاوت اصلی و اساسی در این دسته بندی به طرفین این دعاوی و هدف از این دعاوی مرتبط میشود. دعاوی کیفری و حقوقی از لحاظ اشخاصی که حق تعقیب و به جریان انداختن دعوا را دارند، از یکدیگر متفاوت هستند. دعوای کیفری که به جامعه تعلق دارد، دادستان به نمایندگی از جامعه تعقیب آن را برعهده دارد و نمیتواند آن را به غیر واگذار نماید. جاییکه جنبه خصوصی جرم بر جنبه عمومی آن غلبه دارد قانونگذار به جریان انداختن دعوای عمومی را به اختیار زیاندیده نهادهاست. دعوای خصوصی که هدف آن جبران خسارت ناشی از رفتار مجرمانه است، به زیان دیده تعلق دارد و عبارت دیگر اعتبار این حق، مدعی خصوصی در اقامه دعوا از "آزادی اراده" برخوردار بودند و اراده وی در جریان دعوا حاکم است. دعوای خصوصی ناشی از جرم به منظور جبران ضرر و زیان مادی، معنوی و از بین رفتن منافع ممکن الحصول ازسوی بزه دیده اقامه میشود، اما این دعوا شامل هر دعوایی نیست که منشا آن جرم باشد، زیرا بعضی دعاوی ناشی از جرم، ماهیت کاملا مدنی دارند. دعوای خصوصی ناشی از جرم در مقایسه با دعاوی عمومی، نقاط افتراق و اشتراکی دارند و از نظر هدف، مدعی، مدعی علیه او صلاحیت با دعوای عمومی، متفاوت است و از نظر منشا و صلاحیت دادگاه کیفری، به دعوای عمومی، شباهت دارد.

کلیدواژه ها:

دعاوی خصوصی ، دعاوی عمومی ، بزه