کودک جنگ زده در ادبیات داستانی کودکاز نگاه روان کاوی ژاک لکان

نظریه های فیلسوف برجسته فرانسوی ژاک لکان، هم مبتنی بر مفاهیم بنیادین روانکاوی فرویدی است و هم این مفاهیم را با به کارگیری مجموعه ای از اصطلاحات و روش شناسی های نو بسط می دهد. تبیین لکان از مفهوم ضمیر ناخودآگاه، نمونه خصیصه نمایی ازتکمیل و تعدیل نظریه روانکاوی کلاسیک است. توجه لکان به زبان، خود یکی از ویژگی های فرویدی اندیشه اوست. اما جایگاه و اهمیتزبان در تبیینی که او از ضمیر ناخودآگاه به دست می دهد، از محدوده ملاحظات عام زبانی (آن چنان که در نظریه فروید می توان دید)بسیار فراتر می رود. لکان با بهره گیری از (وهم زمان تعدیل) زبان شناسی دوسسوری، چهارچوب نوینی برای فهم مفهوم ضمیر ناخودآگاهایجاد می کند، چهارچوبی که در نظریه فروید وجود ندارد و خود نمونه ای است از بسط و گسترش روانکاوی به شیوه های میان رشته ای در نوشته حاضر، نخست نظریه پردازی های زبان مبنایانه لکان درباره رشد روانی سوژه را تبیین خواهیم کرد. به این منظور، به طور خاص دیدگاه او را درباره «ساحت خیالی» و«ساحت نمادین» و مفاهیم وابسته به این دو اصطلاح مهم بررسی می کنیم. سپس در بخش پایانی این نوشتار، کاربردپذیری مفاهیم لکانی در نقد ادبی را در ۴ اثر ادبیات داستانی کودک جنگ کشورمان با عنوان های: ۱-یک دنیا پروانه «نوشته امیرحسین فردی» ۲- آزاده «نوشته مازیار تهرانی» ۳- چشم چشم دوماهی (نوشته محمد حمزه زاده) ۴- اشک های پارچه ای عروسکم) نوشته ریحانه مولوی( مورد بررسی قرار می دهیم تا پرورش و رشد روانی سوژه را در این آثار با توجه به مفاهیم لکانی موردبررسی قرار دهیم. باتوجه به مبتنی بودن نظریه لکان بر مفاهیم بنیادین فرویدی و اینکه فروید می گوید؛ نهاد در کودک که در معارف اسلامی تعبیر به «نفس اماره» شده است تا دوران بزرگسالی یکی است و به میل جنسی تغییر می کند، برهمین اساس دوره بررسی و شرایط تکوین سنی را در نظریه ها یکنواخت فرض می کنیم وگستره بررسی را تحت تاثیر محدودیت سنی شخصیت قرار نمی دهیم

کلیدواژه ها:

روان کاوی ، لکان ، کودک ، ادبیات ، جنگ