مشاوران تحول در مدیریت بحران

مضطرب نباشید، وقتی این مصیبت به پایان برسد شما نیز مانند همیشه به کـار خـود ادامـه خواهیـد داد، ولـی بایـد پرسیده شود آیا انتظار این بحران را که پدید آمده است، داشته اید و برای مقابله با آن آماده بوده اید؟ البته که نه !!! رویدادهای مهم دهه های اخیر جهان از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، جغرافیـایی و انـسانی نـشان مـی دهـد جوامـع بـشری پیوسـته دستخوش حوادث طبیعی یا تمایلات مخرب انسانها که باعث بروز بحرانهای گوناگون می شود بوده است . این بحرانها ممکن است تا آنجا پیش برود که منافع و منابع داخلی و خارجی و سازمانها را مورد تهدید قرار دهد . بروز چنین بحرانهایی دولتها را به طـور جدی و مستقیم با خسارات و مشکلات گسترده ای روبه رو م ی سازد . به عنوان مثال در ایران که جزء 10 کشور زلزله خیز جهـان می باشد (8) آمارها نشان داده اند که از سال 1361 تا 1370 ، 9/28 درصد جمعیت ایران در اثر فاجعه و بلایـای طبیعـی کـشته، آسیب دیده یا خسارت دیده اند . ( به نقل از مجله خانواده سبز ) لذا امروزه بحران به صورت بخش جدایی ناپذیر و طبیعـی حیـات جوامع بشری درآمد ه است، بحرانها دیگر ویژگی غیرع ادی، کمیاب واتفاقی برای جامع ه جهانی تلقی نمی شوند بلکه در تار و پود جوامع مدرن رخنه کرده اند . بنابراین افراد و سازمانها پیوسته باید آمادگی رویارویی با بحرانها را داشته باشند و برای پیشگیری و یا کاستن تاثیر بحرانها چاره اندیشی کنند . نقش مشاوران تحول در مدیری ت بحران : احاطه یـافتن بـر جزئیـات مـدیریت بحـران نسبتاً آسان و حتی قابل اجرا است اما این تنها به شر طی میسر می شود که فلسفه کلی و عمومی مـدیریت بحـران درک شـود . (10) واقعیت این است که سه سازمان وزارت کشور با طرح جامع امداد و نجات کشور (2) نیروی مقاومت بـسیج طـرح تـشکیل ستاد مدیریت بحرانهای داخلی در امر به داری (5) و مرکز مدیریت سوانح و اورژانس برنامه ها و دستورالعمل های وسیعی تـدارک دیده و می بیند اما به علت نداشتن هماهنگی و انسجام لازم در زمان بحران و عدم آگاهی از برنامه های یکدیگر قبل از بحران، با وجود امکانات فراوان باز هم شاهد هدر رفتن منابع و بالا بودن خسارات جانبی و مالی هـستیم . لازم بـه ذکـر اسـت کـه وجـود دستورالعمل ها و تدابیر تئوری فراوان در هر یک از این سه سازمان، ضـعفهای بـسیاری در اجـرای آنهـا در زمـان بحـران دیـده می شود . مشخصاً می توان در پروژه مدیریت بحران بصورت سیستماتیک و نظام مند عمل کرد (11) به شرط اینکه اجزا سیـستم و ارتباطات بین آنها بدرستی تعریف شوند ).12) به عبارت دیگر بحران تنها یک واحد از نظام پیچیده را درگیر نمی کند بلکه کـل سیستم و ارتباطات موجود در آن را مختل می سازد . در این میان تحول مدیریت بحران به عنوان فعـالیتی برنامـه ریـزی شـده و نوعی استراتژی بهبود می تواند در مدیریت بحران مورد استفاده قرار گیرد و اساساً این تحـول بـر نگرشـها، آگـاهی هـا و اطـلاع رسانی های حاصله از روشهای پویایی های گروهی طوفان مغزی و تئوری و عمل مرتبط با تحول برنامه ریزی شده استوار است بدین موضوع در ا صل مقاله پرداخته شده است . بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات : با توجه به اینکه داشـتن سـخت افـزار جهـت انجام فعالیتهای امدادی در زمان بحران بعنوان مسئله ضروری جلوه می نماید، در همین راسـتا توزیـع نیروهـا، سـخت افزارهـا و تجهیزات به منظور یکپارچگی انجام عملیات ، جلوگیری از اتلاف نیرو و دوباره کاری و اثربخش نمـودن هرچـه بهتـر فعالیتهـای امدادی مسئله بسیار ضروری تری تلقی می شود . لذا با توجه به مطالعات انجام شده در سیستم مدیریت بحران کشور باید اذعـان د اشت که کارهای زیادی در این جهت چه در وزارت کشور، چه اورژانس کشور و چه نیروی مقاومـت بـسیج انجـام شـده ولـی مسئله اصلی در این بین عدم انجسام و یکپارچگی آنها و عدم اطلاع و ارتباطات کافی با یکدیگر است که با استفاده از مـشاوران تحول می توان برنامه ای را به صورت پروژه ای در یک شهرستان پیاده کرد . مشاوران تحول در این بین با بیان مـسائلی همچـون مشخص نمودن شرح وظایف افراد، تهیه لیست یک سری لوازم و تجهیزات، محاسبه نسبت جمعیت به مـساحت، بـه کـارگیری متخصصین مختلف، تعریف ارتباطات راهبردی، تعیین دستورالعملهای کاری ( چه کاری - چه کسی - چه زمـانی - چـه مکـانی و چرا ) سعی در تسهیل این ارتباطات می کنند، و در این زمینه ما حاضر به ارائه طرح تحقیقاتی خود هستیم