رخداد و منشاء کانیهای نادر خاکی در کانسار بوکسیت کارستی تنگ پیرزال، کمربند چین خورده زاگرس

این کانسار در ۴۵ کیلومتری شرق شهرستان دهدشت در بخش مرکزی کمربند چین خورده زاگرس واقع شده است. توده معدنی شامل مجموعه ای از عدسی های بهم پیوسته میباشد که به شکل پرکننده حفره های عمیق کارستی، فرورفتگیها و شکستگیها در کربناتهای بخش بالایی سازند سروک با سن سنومانین-تورونین میزبان گشته و از لحاظ ساختاری توسط گسلهای امتداد لغز کنترل میشوند. مطالعات کانی شناسی نشان میدهد که بوهمیت، هماتیت (غالبا بصورت هماتیت های غنی از (Al، آناتاز، کائولینیت، و کلسیت فراوانترین فازهای کانیایی در نمونه های مطالعه شده میباشند. دیاسپور، گوتیت، روتیل، کریستوبالیت و تریدیمیت در برخی نمونه های بوکسیتی به عنوان فازهای کانیایی فرعی شناسایی شده اند. در بوکسیت تنگپیرزال، رایجترین کانیهای حاوی REE، فلوئوروکربناتهای گروه باستنازایت هستند که یک سری محلول جامد را بین پاریزایت (CaCe۲(CO۳)۳F۲) و باستنازایت (CeCO۳F) تشکیل میدهند . نحوه رخداد باستنازایت-Ce و پاریزایت-Ce نشان میدهد که سریم به صورت کمپلکس های فلوراید و/یا کربنات-فلوراید به آسانی توسط محلولهای اسیدی فرورو شسته شده و در نهایت تحت شرایط قلیایی و کاهشی در نزدیکی سنگ بستر کربناتی ته نشست میشوند. سریانیت (CeO۲)عمدتا به صورت دانه های بسیار زیر بلور و گاها پراکنده در حفرات موجود در ماتریکس کریپتوکریستالین مشاهده میگردند. ته نشست سریانیت ممکن است به دلیل غلبه شرایط اسیدی/اکسیدی موجود در بخشهای بالایی افق بوکسیتی باشد.

کلیدواژه ها:

کانیهای نادر خاکی ، باستنازایت ، پاریزایت ، بوکسیت کارستی ، تنگ پیرزال