اثر کاهش پتانسیل آب بر سرعت رشد گیاهچه در ارقام ذرت

به منظور بررسی کاهش پتانسیل آب بر گیاهچه های مختلف ذرت از لحاظ سرعت رشد ریشه ها و طول آنها در مراحل ابتدایی رشد، آزمایشی در محل گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان بر روی گیاهچه های 7 رقم ذرت دانه ای شامل: سینگل کراس 404، سینگل کراس 704، BC666، تری وی کراس 647، دابل کراس 370، جتا و کردونا در شرایط بدون تنش و تنش خشکی انجام شد. آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده با چهار تکرار بود که تیمار شاهد و خشکی در کرتهای اصلی هر تکرار و ارقام ذرت در کرتهای فرعی قرار گرفتند. استرس خشکی به وسیله محلول PEG6000 با پتانسیل اسمزی شاهد(صفر) و خشکی(4-بار) اعمال شد. گیاهچه ها بر روی قطعات یونولیتی 4×4 سانتیمتر در محیط آبکشت روی محلول قرار گرفته و رشد ریشه ها به صورت روزانه اندازه گیری شد. سرعت رشد ریشه ها به عنوان شیب رابطه خطی بین زمان(روز) و طول ریشه(سانتیمتر) بیان شد. نتایج اندازه گیری روزانه ریشه ها به مدت دو هفته اختلاف معنی داری را در شرایط بدون تنش و خشکی با پتانسیل 4- بار نشان داد. همچنین تجزیه داده ها نشان داد که ارقام دابل کراس 370 با سرعت رشد 0/65 سانتیمتر بر روز بیشترین سرعت رشد را در مقایسه با دیگر ارقام داشت. در حالیکه رقم تری وی کراس 647 با سرعت رشد 0/36 سانتیمتر بر روز دارای کمترین سرعت رشد بود. همچنین اختلاف بین ارقام از لحاظ میانگین طول ریشه ها در پایان دوره بسیار معنی دار بود، بطوریکه رقم جتا با 15/62 سانتیمتر بیشترین و رقم تری وی کراس 647 با 10/44 سانتیمتر کمترین طول ریشه را در شرایط تنش داشتند. به نظر می رسد که ممکن است از لحاظ سرعت رشد ریشه و در نتیجه طول نهایی آن پس از یک دوره زمانی، تنوع ژنتیکی بین ارقام ذرت وجود داشته باشد. مفید بودن این خصوصیات در استقرار اولیه گیاهچه ها مخصوصاَ در شرایطی که خاک رطوبت سطحی خود را زود از دست می دهد می تواند مدیریت در جذب آب و مواد غذایی بیشتر و در نتیجه مقاومت به خشکی مؤثر باشد.

کلیدواژه ها:

پتانسیل آب ، ذرت ، سرعت رشد ، طول ریشه