مبانی کلامی فلسفی تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)

چگونگی تحقق یک نظام تمدنی براساس دین، نه به­صورت نظری بلکه در سیره فردی که عملا توانسته است تمدن دینی بنا نهد نیاز به مبانی دارد. مسئله این تحقیق بررسی مبانی فلسفی تمدنی در نظامی است که مبتنی بر ایدئولوژی اسلامی بوده و اکنون به چهل سالگی خویش رسیده است. این پژوهش درصدد است دریابد اندیشه سیاسی و اجتماعی امام خمینی(ره)، براساس کدام مبانی فلسفی ایشان بوده است؟ تمدن در معنای کلی خود، نظامی اجتماعی شهری مبتنی­ بر اخلاق و قانون است. تاسیس حکومت توسط امام خمینی(ره) بر­مبنای چهارگانه فقه، کلام، فلسفه و عرفان اسلامی استوار بود و از همین رهگذر مفهوم نظم تمدن دینی را داشت. توجه­ به نظام احسن در خلقت، وجود یک علت غایی، برهان نظم و برهان حکمت، مبانی فلسفی امام خمینی برای ایجاد نظم جدید تمدنی اسلامی است. این پژوهش به­دنبال بررسی مبانی نظم تمدنی در اندیشه فلسفی امام خمینی(ره) است. از­ این­ رو مواردی که دال بر مفهوم نظم در انگاره‎های فلسفی امام خمینی(ره) است، از منابع کتابخانه ­ای جمع ­آوری شده و براساس روش توصیفی با مفهوم نظم تمدنی تطبیق گردیده است. یافته ­های این پژوهش حاکی از آن است که امام خمینی(ره) براساس مبنای فلسفی خود: اولا جهان را داری نظم الهی می­ دانست که آن­ را در قالب نظام احسن تبیین می­نمود. دوم این نظام را دارای سازوکاری عملی در قالب نظام علی معلولی و منتهی ­به یک علت غایی می‎پنداشت. سوم براساس این مبانی مواد انتظام بخش اجتماع انسانی را استنباط نمود که معتقد بود سعادت دنیا و آخرت انسان را در پی دارد.

کلیدواژه ها:

تمدن ، نظم ، اخلاق ، قانون ، امام خمینی (ره) و فلسفه