تبیین وحی بر اساس نقش قوای ادراکی نبی با تکیه بر آرای ملاصدرا و سهروردی

فیلسوفان مسلمان از جمله سهروردی و بالاخص ملاصدرا علیرغم باور به رویکرد عقلانی وحی، به آموزههای قرآنی نیز توجه دارند. از نظر آنان انتساب مبدا و منشا معارف وحیانی به عقل فعال(روحالقدس) در طول انتساب به خدای متعال میباشد به این معنا که فاعل وحی، خدا و حامل آن نبی است. تبیین نقش قوای ادراکی پیامبر در قوس صعود بیانگر این نکته است که پیامبر نسبت به ادراکات کلی وحیانی حالت قابلی داشته که یا به تعبیر سهروردی بهواسطه روح القدس و فرشته وحی دریافت کننده وحی است و یا به تعبیر ملاصدرا علاوه بر حالت قبل، معارف را بدون واسطه نیز از خداوند دریافت می کند. در آگاهی از امور جزئی و وقایع گذشته و آینده نیز نبی به واسطه اتصال قوه متخیله اش به جواهر عالیه، در معرض انفعال و تاثیر از صور علمی موجود در نفوس فلکی قرار می گیرد. قوای ادراکی نبی بار دیگر در قوس نزول نقش آفرینی بیشتری دارند به این معنا که ملاصدرا و سهروردی در اینکه نبی، صورت مثالی فرشته وحی را در عالم مثل معلقه مشاهده کرده و الفاظ وحیانی را از او شنیده است، با یکدیگر هم رای هستند، لیکن ملاصدرا این صور را تا حد حواس نبی تنزل میدهد. در این پژوهش سعی شده ضمن تبیین دیدگاه دو فیلسوف در ارتباط با نکات فوق، در باب مبدا و منشا و همچنین مراتب وحی، به جمع رویکرد عقلانی با آموزههای قرآنی نیز توجه شود.   برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگ ایران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید: مگ ایران: https://www.magiran.com/paper/۱۹۵۱۹۲۹ نورمگز: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/۱۴۴۳۹۹۷

کلیدواژه ها:

وحی ، قوه عاقله ، قوه متخیله ، قوس صعود ، قوس نزول ، ملاصدرا ، سهروردی