تاثیر فناوری های ورزشی رویداد محور بر ابعاد آموزش و ارتقاء شغلی داوران سوپر لیگ والیبال ایران

پیشینه و اهداف: بررسی روند رو به رشد بکارگیری فناوری درصنعت ورزش مبین آن است که استقرار فناوری­­های مختلف ورزشی به عنوان ابزاری چندجانبه توانسته است از طریق توسعه مهارت ادراکی و کاهش تصمیمات اشتباه و ناکارآمد، چالش­های موجود در سازماندهی مسابقات ورزشی را به حداقل برساند. استفاده از فناوری پرنده­های بدون سرنشین، فناوری تشخیص نقطه تماس توپ با زمین در ورزش گلف و راگبی و کمک داور ویدئویی در والیبال، تنیس و فوتبال جدیدترین فناوری­های کاربردی در حوزه داوری است. رشد این پدیده از یک سو ریشه در محدودیت توانایی­های انسانی داشته و از سوی دیگر بازتاب توانمندی در تعیین و پیش­بینی نقطه توقف برای نقش­آفرینی تکنولوژی در ایفای وظایف پیچیده و حساس است. لذا یکی از  مهم ترین حوزه­های نفوذ فناوری مربوط به مقوله داوری در رویدادهای ورزشی است. مبهم بودن بسیاری از خطاها و نبود هیچ راهی برای تشخیص صحیح آن و سردرگمی داوران در اتخاذ تصمیم درست همیشه تیتر اول رسانه­های ورزشی را به خود اختصاص است. علی رغم وجود مقاومت­های بی­شمار، فناوری­های کنترل و تعقیب توپ و ورزشکاران در زمان اجرای حمله و دفاع از طریق به کارگیری دوربین­های فوق پیشرفته و سیستم دوربین چشم شاهین به طور گسترده­ای در مسابقات جهانی والیبال مورد استفاده قرار گرفته است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر فناوری­های ورزشی رویداد محور بر ابعاد آموزش و ارتقای شغلی داوران سوپر لیگ والیبال کشور بود.روش ها : تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش آمیخته اکتشافی عملیاتی شد. در فاز کیفی تعداد ۱۰ نفر از داوران بین­المللی به روش نمونه­گیری قضاوتی در مصاحبات نیمه­سازمان یافته حضور داشتند. با توجه به محدودیت­های ناشی از شیوع کرونا ویروس، این فاز از پژوهش به­صورت مصاحبه تلفنی و ایجاد یک گروه پژوهش در شبکه­ مجازی تا دستیابی به اشباع نظری انجام گرفت. در فاز کمی پژوهش تعداد ۱۳۰ داور رسمی فدراسیون والیبال به روش نمونه­گیری هدفمند به­عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته مستخرج از فاز کیفی پژوهش مشتمل بر متغیرهای کیفیت قضاوت، فرصت رشد و ارتقا، آموزش و یادگیری، امنیت قضاوت و پوشش رسانه­ای بود که پایایی درونی آن به روش آلفای کرونباخ تایید شد (۷۸/۰≤α). درنهایت به­منظور تجزیه وتحلیل داده­ها، پس از اطمینان از شاخص برازش الگوی پژوهش بر مبنای شاخص­های سه­گانه (برازش ساختاری، برازش اندازه­گیری و برازش کلی الگوی پژوهش) نرم افزار PLS و نرم­افزار اس­پی­اس­اس استفاده شد(۰۵/۰ ≥P).یافته ها: بررسی شاخص­های سه­گانه روایی همگرا، روایی واگرا و روایی کلی الگوی پژوهش، مقادیر شاخص­ها موید توان مطلوب سازه­های آشکار در پیش­بینی سازه نهایی پژوهش (کارایی شغلی) بود. نتایج پژوهش حاکی از تاثیر مستقیم و معنادار فناوری بر ابعاد پنج­گانه کارایی شغلی داوران بود. همچنین نتایج تحلیل مسیر الگو نشان داد که سازه آموزش و یادگیری(۰۵/۰≥P، ۵۹/۱۱t= ،۶۷/۰Lf=) و سازه کیفیت قضاوت (۰۵/۰≥P، ۴۷/۸t= ،۶۵/۰Lf=) بیشترین تاثیر را از فناوری های ورزشی داشتند.نتیجه گیری: محدودیت حضور داوران در کلیه صحنه­ها و همچنین زاویه دید نامناسب منشا بسیاری از تصمیمات اشتباه است. علی­رغم اینکه ایجاد توقف­های متعدد و درخواست کنترل ویدئو توسط مربیان به عنوان استراتژی­ای جهت ایجاد وقفه و مرور اهداف تاکتیکی خود به­طور مکرر مورد استفاده قرار می­گیرد اما به دلیل پیامدهای غیرقابل انکار فناور­ها در ابعاد آموزش و قضاوت عاری از اشتباه، ۹۳ درصد داوران دارای رویکرد موافق با کاربرد فناوری در مسابقات بودند. بنابراین مدیران کمیته داوران فدراسیون والیبال می­توانند از طریق استقرار فناوری­های مرتبط با مسابقات علاوه بر کاهش اشتباهات داوران، شرایط رشد و حضور هرچه بیشتر داوران ایرانی را در تورنمنت­های بین­المللی فراهم نمایند.

کلیدواژه ها:

فناوری ورزشی ، ویدئو چک ، داور ، کیفیت قضاوت