واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود دیم (Cicer arietinum L.) به تراکم بوته و حضور علف های هرز

به منظور بررسی واکنش زیست توده کل علف های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم نخود دیم به تراکم کاشت و تداخل علف­های هرز در شرایط دیم شهرستان کرمانشاه، آزمایشی در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل سه تراکم کاشت (۳/۳۱، ۵/۳۸ و ۵۰ بوته در مترمربع) و چهار رقم نخود آزاد، آرمان، هاشم و عادل در دو سطح وجین و عدم وجین علف های هرز بود. به­طور کلی، با افزایش تراکم کاشت همه ارقام نخود، از میزان عملکرد اقتصادی کاسته شد. در تراکم­های کاشت ۵/۳۸ و ۵۰ بوته در مترمربع، رقم آزاد به ترتیب ۹/۸ و ۶/۴۲ درصد، رقم آرمان به ترتیب ۵/۳۰ و ۲/۳۷ درصد، رقم هاشم به ترتیب ۷/۲۳ و ۲/۴۰ درصد و رقم عادل به ترتیب ۹/۳۲ و ۳/۳۶ درصد نسبت به تراکم کاشت ۳/۳۱ بوته در مترمربع کاهش در عملکرد اقتصادی از خود نشان دادند. رقم آزاد در تیمار وجین علف­های­هرز با میانگین تولید ۴/۱۴۶ گرم در مترمربع، بیشترین و رقم آرمان در تیمار عدم وجین علف­های هرز با میانگین تولید ۲/۴۵ گرم در مترمربع، کمترین عملکرد اقتصادی را تولید کردند. عدم وجین علف های هرز به ترتیب باعث کاهش ۱/۵۹، ۹/۵۱، ۲/۶۱ و ۳/۴۶ درصدی عملکرد اقتصادی در ارقام آزاد، آرمان، هاشم و عادل شد. در مرحله اول نمونه­برداری از علف­های هرز، بیشترین (۷/۲۵ گرم در مترمربع) و کمترین (۷/۱۷ گرم در مترمربع) زیست توده کل علف های هرز به ترتیب در تراکم کاشت ۳/۳۱ و ۵/۳۸ بوته در مترمربع مشاهده شد. درمرحله دوم نمونه­برداری از علف­های هرز، بیشترین (۰/۶۰ گرم در مترمربع) و کمترین (۸/۴۲ گرم در مترمربع) زیست توده کل علف های هرز به ترتیب در تراکم کاشت ۳/۳۱ و ۵۰ بوته در مترمربع مشاهده شد. در مرحله دوم نمونه­برداری از علف­های هرز، بیشترین (۷/۵۴ گرم در مترمربع) و کمترین (۸/۴۰ گرم در مترمربع) زیست توده کل علف های هرز به ترتیب در ارقام نخود هاشم و عادل مشاهده شد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که ارقام آزاد و هاشم با تراکم بوته کم (۳/۳۱ بوته در مترمربع) و با کنترل کامل علف­های­هرز برای کاشت به صورت دیم در منطقه مورد بررسی توصیه می­شوند و راهبرد کاهش خسارت علف­های­هرز از طریق افزایش تراکم بوته، کارایی مناسبی ندارد.

کلیدواژه ها:

دگرآسیبی ، رقابت ، سیستم دیم کاری