زمین دما- فشارسنجی سنگ های گابروئیدی میزبان کانه زایی اکسیدی آهن- تیتانیوم در منطقه درگز (کمپلکس افیولیتی کهنوج)

سنگ ­های گابروئیدی منطقه درگز با طیف سنگ ­شناسی فروگابرو تا پیروکسن- هورنبلند گابروی ­درشت­ بلور، پیروکسن- هورنبلند گابرو ریز­بلور و هورنبلند گابرو واقع در کمپلکس افیولیتی کهنوج، میزبان کانه ­زایی اکسید آهن- تیتانیوم هستند. الیوین ­ها ترکیب کریزولیت تا هیالوسیدریت دارند. ارتوپیروکسن ­ها و کلینوپیروکسن ­های بررسی ­شده، از نوع انستاتیت و اوژیت دیوپسیدی تا دیوپسید اوژیتی است. آمفیبول ­های سنگ ­های گابروئیدی و دایک­ های دیابازی با ترکیب هورنبلند گابرو، منیزیم بالایی داشته و از نوع کلسیک بوده و اغلب از نوع پارگازیت، منیزیوهاستینگزیت و منیزیوهورنبلند هستند. ترکیب پلاژیوکلازها از بیتونیت در فروگابرو و پیروکسن- هورنبلند گابرو تا آندزین در هورنبلند گابرو و دایک ­های دیابازی متغیر است. بررسی های زمین­ دما- فشار­سنجی بر پایه ترکیب کلینوپیروکسن ­ها و آمفیبول  ­ها، دماهای ۷۵۰ تا ۱۲۵۸ (زمین ­دماسنج پیروکسن) و ۷۷۶ تا ۸۸۴ درجه سانتی ­گراد (زمین ­دماسنج پلاژیوکلاز و پلاژیوکلاز- هورنبلند) را به ترتیب در فشار­های ۵/۲ و ۶ کیلوبار برای سنگ­ های گابروئیدی نشان داد. با استفاده از این دماسنجی ­ها، دماهای ۷۰۰ تا ۱۱۴۵ (زمین­ دماسنج پیروکسن) و ۹۱۱ تا ۹۴۸ درجه سانتی­ گراد (زمین ­دماسنج پلاژیوکلاز - هورنبلند و هورنبلند) به ترتیب در فشارهای ۵/۲ و ۶ کیلوبار برای دایک ­های دیابازی تخمین زده شد. نتایج حاصل از زمین ­دما- فشارسنجی سنگ ­های گابروئیدی و دایک ­های دیابازی میزبان کانه ­زایی اکسیدی آهن- تیتانیوم منطقه درگز، با عمق جای گیری و تبلور ماگما (۳۴/۱۵ تا ۲۰/۲۱ کیلومتری)، در بخش بالایی گوشته بالایی مطابقت دارد. مقادیر دما و فوگاسیته بالای اکسیژن به دست آمده برای سنگ ­های گابروئیدی، نشان ­دهنده شرایط اکسیدان در پیدایش این سنگ­ ها به همراه کانه­ زایی همزادی (ارتوماگمایی) اکسید آهن- تیتانیوم در حین سرد­شدن و تفریق ماگما و شکل ­گیری این توده ­ها در یک حوضه کششی پشت کمانی است.

کلیدواژه ها:

شیمی کانی ، زمین دما- فشارسنجی ، سنگ های گابروئیدی ، اکسید آهن – تیتانیوم ، درگز ، کمپلکس افیولیتی کهنوج