بررسی رابطه مولفه های سرمایه روانشناختی دانشجویان با میزان مشارکت ورزشی در اوقات فراغت

مقدمه: اوقات فراغت مدت زمانی است که افراد می توانند به فعالیت هایی بدون اجبار و تعهد بپردازند و افراد برای به حداکثر رساندن رضایت خود و داشتن یک سبک زندگی متعادل باید بخشی از زمان را به اوقات فراغت کارآمد اختصاص دهند (۱). دوره های آموزشی دانشگاه ها مملو از مطالعه به منزله کار فکری است که بخش زیادی از ساعات زندگی دانشجویان را پر می کند. در چنین شرایطی، برنامه های تفریحی ورزشی می تواند در پر بار کردن اوقات فراغت موجب ایجاد احساسی خوب، لذت و شادی گردد (۲). با وجود تاثیر فعالیت بدنی بر سلامت، یافته های پژوهشی نشان دهنده پایین بودن میزان فعالیت-بدنی در بین دانشجویان است و فعالیت های غیرحرکتی سهم عمده ای در اوقات فراغت دانشجویان دارد (۳) و این امر با توجه به شیوع ویروس کوید ۱۹ و اثرات جانبی آن در راستای بی تحرکی افراد، بیشتر مورد توجه است.این در حالی است که فعالیت ورزشی منظم و سبک زندگی فعال با افزایش انرژی مصرفی و بهبود آمادگی جسمانی و روانی باعث ارتقای سلامت، همچنین کاهش امکان آلودگی ویروسی افراد می شود (۴). از طرفی سرمایه روانشناختی یک حالت و ظرفیت روانشناختی مثبت است و چهار قابلیت شامل خودکارآمدی، امید، خوش بینی و تاب آوری را در برمی گیرد. این چهار قابلیت با هم ترکیب می شوند و یک کل هم افزایی را می سازند که در کنار یکدیگر تاثیر مثبتی بر عملکرد دارند (۵). عوامل و مولفه های روانی متعدد می توانند بر میزان تمایل افراد در مشارکت ورزشی موثر باشند (۶) که در پژوهش حاضر میزان همبستگی مولفه های سرمایه روانشناختی دانشجویان با میزان مشارکت ورزشی در اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه فرهنگیان مورد توجه قرار گرفت.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی بوده که جامعه آماری شامل ۹۰۰ دانشجوی پردیس فاطمه زهرا دانشگاه فرهنگیان استان اصفهان بودند که به بر اساس جدول کرجسی و مورگان ۲۶۹ نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب رشته تحصیلی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید آگاه به حیطه پژوهش و پایایی به روش آلفای کرونباخ تائید شد.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش بین مولفه های سرمایه روانشناختی دانشجویان با میزان مشارکت در فعالیت های ورزشی همبستگی مثبت وجود دارد )۰۵/۰(P<، به طوری که بالا بودن میزان سرمایه روانشناختی فرد در مورد هر چهار مولفه می تواند منجر به افزایش تمایل فرد به شرکت در فعالیت های ورزشی اوقات فراغت شود.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر میزان برخورداری فرد از سرمایه روانشناختی می تواند بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان تاثیر مثبت و معناداری داشته باشد. پژوهشگران نشان دادند دانش آموزانی که خوش بینی و خودکارآمدی بالاتری دارند فرسودگی ورزشی پایین تری را تجربه می کنند (۷)؛ همچنین نتایج پژوهشی نشان داد تاب آوری و سخت کوشی می توانند تغییرات مربوط به موفقیت ورزشی را در ورزشکاران پیش بینی کنند (۸). بنابراین برنامه ریزی در جهت ارتقا سرمایه روانشناختی دانشجویان توسط ارگان های ذیر ربط همچون دانشگاه و رسانه، که به نوعی خودکارآمدی، امید، خوشبینی و تاب آوری دانشجویان را افزایش دهد، می تواند در افزایش مشارکت ورزشی دانشجویان در اوقات فراغت موثر واقع شود.

کلیدواژه ها:

سرمایه روان شناختی ، ورزش ، اوقات فراغت ، دانشجو