بررسی نمودهای گروتسک در سمفونی مردگان

گروتسک به دلیل کارکردهای وسیعی که دارد می تواند اهداف و نیات متفاوتی داشته باشد. از جمله انتقاد از شرایط حاکم بر جامعه و به تصویر کشیدن خطوط ممنوعه سیاسی. اما آنچه مهم است تاثیریست که بر مخاطب خود می گذارد و احساس خاصیست که در او به وجود می آورد؛ احساسی که عموما با ترس، تنفر، اشمئزاز و خنده تلخ همراه است و این همان هدف اصلی گروتسک است، یعنی تلاش برای رسیدن به معنای سومی که در خوداگاه یا ناخودآگاه هنرمند ایجاد می شود و در اثر او بازتاب پیدا می کند و تاثیر خود را بر مخاطب می گذارد. سمفونی مردگان رمانی است که به شیوه مدرن محتویات درونی شخصیت ها را به منصه ظهور می گذارد و شناختی از روح و روان آن ها را به دست می دهد و با نمایش وضعیت دردناک و مشمئزکننده شخصیت ها، وحشت و اختناق، عناصر خرافه، جهل و فقر فرهنگی در جامعه، حس سقوط بشریت و کشیده شدن او به ورطه نابودی را به تصویر می کشد. تمام عناصر موجود در این رمان ذهن را به سمت مفهوم گروتسک سوق می دهد. نویسندگان در این مقاله با روش کتابخانه ای-تحلیلی به بررسی عناصر گروتسک در این رمان پرداخته و به این نتیجه دست یافته اند که سمفونی مردگان به دلیل آمیختگی واقعیت و خیال، فضای یاس آلود، وهمناک و نفرت آور، مرگ و جمود فکری، تضاد و تناقض، آمیختگی عناصر انسانی-حیوانی و بیان تصاویر عجیب و اغراق آمیز و غیرطبیعی در یک زمان بیست و چهارساعته حوادث جامعه سال های ۱۳۳۱-۱۳۳۵ را در ژانر گروتسک -خودآگاه و یا ناخوداگاه - به تصویر کشیده است.

کلیدواژه ها:

گونه ادبی ، گروتسک ، ادبیات معاصر ، سمفونی مردگان