تبارشناسی پژوهش های ادبیات کودکان از منظر روش شناختی

    ردپای پژوهش­هایی با موضوع ادبیات کودکان و نوجوانان را در رشته­های متنوعی می ­توان یافت. طبیعی است که هر یک از این پژوهش­ها با توجه به پرسش ها و رشته های مرتبط با خود، از روش­شناسی­ها و روی کردهای گوناگونی بهره جسته­اند. در پژوهش حاضر برای ارائه ی ترسیم شناختی کلی از وضعیت روش­های پژوهش در ادبیات کودک و نوجوان، ۱۶۴ پایان نامه در حوزه­ی یادشده شناسایی و با تکمیل مشخصات کتاب شناختی و چکیده­ی این آثار مطالعه­ای با روش تحلیل محتوا بر آن ها انجام شد. از مجموع ۱۶۴ پژوهش شناسایی شده، ۴۰ اثر با رویکرد کیفی، ۴۸ مورد با روی کرد کمی ۱۲ پژوهش به کمک روش های ترکیبی، و ۵۱ عنوان نیز به روش سندی/ کتابخانه­ای صورت گرفته است. در این میان ۱۳ پایان نامه نیز وجود دارد که به ترجمه، تدوین کتاب شناسی، یا بازنویسی آثار کهن پرداخته­اند. تاکنون بیش ترین پایان نامه با موضوع ادبیات کودک و نوجوان در رشته­ی کتابداری و اطلاع­رسانی (۵۳ عنوان) به انجام رسیده است. درمقابل برخی رشته­ها مانند زبان و ادبیات فارسی و علوم تربیتی، با وجود داشتن گرایش­های مختلف، همچنان سهم کم تری را در این حوزه دارند. روند رشد کمی پژوهش­ها نشان­دهنده ی سیر صعودی است که در دهه­ی هشتاد به اوج خود یعنی ۷۲ عنوان پایان نامه رسیده است. به نظر می ­رسد از میان هفت مقوله­ی شناسایی شده در پژوهش­های ادبیات کودک و نوجوان، آثار منتشر شده در این حوزه در قالب شعر، داستان، و ... بیش تر توجه پژوهش گران را به خود جلب کرده­اند. این موضوع نشان­گر ارتباط میان روش­های پژوهش و مقوله­های پرطرف دار نیز هست. موضوع هایی که در مطالعات این حوزه مطرح می شوند، آن قدر گسترده و متنوع هستند که پاسخ گویی به هر یک به استفاده از روش خاصی نیاز است. واژه های کلیدی:

کلیدواژه ها:

پایان نامه نویسی در ادبیات کودک ، پژوهش در ادبیات کودک ، روش شناسی پژوهش