جهان تازه استقلال یافته ی کودکان: جستاری در انسان شناسی ادبیات کودک
محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ادبیات کودک، دوره: 1، شماره: 1
سال انتشار: 1389
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 151
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCLS-1-1_002
تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1401
چکیده مقاله:
تمایز مهمترین مولفهی مدرنیته است که بزرگان علوم اجتماعی از امیل دورکیم گرفته تا پییر بوردیو بر آن تاکید کردهاند. بر مبنای این رویکردهای نظری میتوان جهان کودکان را با توجه به تاخر تکوین عینی و ذهنی آن به منزلهی یک میدان اجتماعی متمایز به شمار آورد. بر این اساس میدان کودکی سرزمین تازه استقلال یافتهای است که متاسفانه میدانهای اجتماعی دیگر، به ویژه سرزمین بزرگسالی به قلمرو آن تعرض می کنند و میکوشند آن را تحت الحمایهی خود قرار دهند. برای ممانعت از این واقعه باید نسبت به قانون اساسی سرزمین کودکی و قواعد عملکرد این میدان آگاهی یافت. انسانشناسی کودکی یکی از مهمترین رشتههایی است که میتواند به شناخت این قواعد راهنما یاری دهد تا در پرتو آنها منطق متفاوت کنش کودکان بهتر دریافت شود. شاید مهمترین قاعدهی این سرزمین، تمایزنایافتگی آن باشد به گونهای که جلوههایش را در تمایزنایافتگی جنسیتی، طبقاتی، قومیتی، ملیتی و حتی زیباییشناختی میتوان مشاهده کرد. همهی این تمایزات در یک کلام، حاصل اجتماعی شدن کودکان است که با سرپرستی بزرگسالان و آموزههای آنها تحقق مییابد و گرنه در بازی آزادانهی کودکان با هم، نشانی از این تمایزات دیده نمیشود. ادبیات کودک یکی از شاهراههای مهم اجتماعی کردن کودکان به شمار میرود که متاسفانه بهدلیل بیخبری نویسندگان بزرگسال از قواعد عمل در جهان کودکی، به ابزار نرم سرکوب کودکان تبدیل شده است. در این جستار میکوشیم برای نمونه چند متن برگزیده از ادبیات کودک مانند جوجه اردک زشت، اثر هانس کریستین آندرسن و ماهی سیاه کوچولو، اثر صمد بهرنگی را تحلیل نماییم تا زیرساخت تمایزگرایانه آنها آشکار گردد. این تمایزات به هر روی ریشه در ایدئولوژی روشنگری و مدرنیته دارد. نتیجه این است که کودکان این تمایزات را به شکل دیگری درمییابند و قرائت آنها از داستانهای کودکان متفاوت از نویسندگان این آثار است و حتی ترجیح زیباییشناختی آنها با اولویت نمایندگان ادبیات کودک همخوانی ندارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شهرام پرستش
دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :