تحلیل گردشگری مذهبی در توسعه پایدار شهری

گردشگری و سفر را به عنوان یکی از مهم ترین مباحث در برنامه ریزی توسعه ملی کشورها در بخش های اقتصادی و تجاری می شناسند. به همین دلیل خیلی از کشورهای پیشرفته در دنیا رشد گردشگری را به موازات رشد اقتصادی خود پیش می برند. در واقع گردشگری و رشد لازم و ملزوم یکدیگر هستند و کشورهایی که با محدودیت منابع ارزی روبرو هستند، می توانند در صورت داشتن منابع و پتانسیل های گردشگری لازم، از صنعت گردشگری به عنوان منبع کسب درآمد ارزی بهره مند شوند. گردشگری آنقدر در اقتصاد جهان رخنه کرده است که برخی از آن به عنوان «صادرات نامرئی» یاد می کنند. امروزه برای فهم گردشگران مذهبی در هر جامعه ای فرهنگ زیارت می تواند به عنوان یک واقعیت اجتماعی و فرهنگی کمک بسیاری به این مفهوم کند. در واقع فرهنگ زیارت و گردشگری مذهبی به عنوان یک کالای معنوی از طریق ایجاد حالات روحی، عاطفی، اجرای مراسم های معنوی قابل عرضه می باشد، و می تواند منجر به اشاعه فرهنگی در قالب های فکری، رفتاری، و بنیاد زندگی جمعی از نسلی به نسل دیگر شود، در نتیجه منجر به اشتغالزایی و توسعه اقتصاد می شود. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی نتیجه نشان می دهد که با توجه به نقش گسترده گردشگری مذهبی در توسعه شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و... با برنامه ریزی راهبردی و کارآمد می توان زمینه اشتغالزایی و کسب درآمد را از طریق این صنعت مهم فراهم نمود. کشور ما نیز به دلیل برخورداری از تمدنی کهن و حضور پیروان ادیان مختلف دارای اماکن مذهبی بسیار متنوعی است و به تصدیق سازمان یونسکو، از نظر وجود آثار تاریخی و فرهنگی در میان ۱۰ کشور نخست جهان جای دارد و از منظر جاذبه های اکوتوریسمی و تنوع اقلیمی هم جزو ۵ کشور برتر دنیاست. بر اساس آمارهای موجود از مجموع نزدیک به ۹ هزار مکان مذهبی در نقاط مختلف کشور، ۵ هزار و ۸۰۰ بقعه متبرکه به عنوان آرامگاه های امامزادگان ثبت شده، هزار و ۲۰۰ بقعه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و بیش از سه هزار مکان مذهبی مقدس ثبت شده شامل حسینیه ها، مساجد، مدارس مذهبی و حوزه علمیه، کلیسا، کنیسه، آتشگاه و نیایشگاه شناسایی شده است