رویکردی کیفی به فهم طلاب از تزاحمات اخلاقی در عمل به وظیفه طلبگی و معیشت روزمره

معیشت و به طور کلی، فعالیت های ناظر به کسب درآمد برای گذران زندگی، از مسائل مهم زیست انسانی است. بی تردید، تجربه معیشت برای طبقات، اصناف و گروه های مختلف اجتماعی بر حسب جایگاهی که در جامعه دارند، بسیار متفاوت است. طلاب از جمله گروه های مرجعی هستند که از دیرباز وضعیت معیشت آن ها نسبت به دیگر گروه های اجتماعی بیشتر موردتوجه عموم بوده است؛ چراکه از یک سو، طلبه به عنوان مبلغ دین شناخته می شود و از او انتظار می رود به آنچه دارد قناعت کند و مانند بیشتر مردم جامعه، بلکه در سطحی پایین تر از آن ها زندگی کند. از سوی دیگر، شرایط و اقتضائات معیشتی ای بر جامعه ایران حاکم است که طلاب و خانواده های آن ها را درگیر مسائل سخت اقتصادی کرده است. با این حال، این دو سویگی به تزاحمات اخلاقی میان وضعیت معیشت طلاب و انجام وظیفه دینی-سازمانی آن ها در قبال جامعه منجر شده است. با این نگاه، هدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش است که با توجه به گفتارهای طلاب، تزاحم های اخلاقی موجود بین وظیفه طلبگی و معشیت روزمره کدام است؟ رویکرد در این پژوهش، کیفی است و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. بدین منظور، با بیست نفر از طلاب متاهل شاغل و غیرشاغل که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، مصاحبه نیم ساخت یافته انجام شده است. تحلیل مضامین نشان داد «وجدان کاری با مسئولیت اخلاقی مردانه»، «انگیزه شخصی برای طلبه شدن با انگیزه اقتصادی برای پیشرفت» و «حیثیت فردی با شرافت کار حرفه ای» در تزاحم اخلاقی هستند.

کلیدواژه ها:

تزاحمات اخلاقی ، طلاب ، وظیفه طلبگی ، معیشت ، رویکرد کیفی