بررسی فرقه صوفیه خواجگان و سلسله های منشعب از آن

خواجگان یکی از فرقههای بزرگ صوفیه است که ابتدا در خراسان شکل گرفت. پیروان خواجه یوسف همدانی و خواجهعبدالخالق غجدوانی را خواجگان مینامند؛که تاثیر بسیار زیادی در دنیای تصوف داشت. بعد از به وجود آمدن تصوف، در اواخرسده اول هجری، در قرن های بعدی مخصوصا در سده های ۵و ۶شاهد شکلگیری فرقه های صوفیه هستیم. یکی از این فرقه هایمهم فرقه خواجگان است که میتوان گفت در بیشتر ممالک اسلامی پیروان زیادی داشت و سلسلههای معروفی از آن منشعبشدند. هریک از این فرقه ها بر اساس رابطه مرشد و مرید به وجود می آمدند که هر فرقه ای طریقت خاص خود را داشت.خواجگان به سبب گسترشی که پیدا کرده بوند مریدان زیادی را در حلقه طریقت خود پرورش میدادند. در این فرقهها مشایخنقش ارشادی خود را بر اساس طریقت خود انجام میدادند. چنانچه رسم است، صوفیان در انجام احکام دینی پا را از شریعتفراتر مینهند، در سلسله خواجگان نیز انجام دقیق و منظم احکام دین از مهمترین ارکان ورود به طریقت است. سلسلهخواجگان در سیر تاریخی خود بارها تجدید یافته و فرقه های دیگر از دل آن بیرون آمده است. فرقه های اویسی، طیفوری ونقشبندی از مهمترین فرقه های تصوف هستند که از سلسله خواجگان منشعب شده اند. در این پژوهش پس از معرفی فرقهخواجگان به بررسی فرقه های منشعب از آن و سپس به جمعبندی حاصل از داده ها میپردازیم.

کلیدواژه ها:

خواجگان ، اویسی ، طیفوری ، نقشبندی ، فرقه