کتب درسی دانش آموزان ابتدایی و پیشگیری از حوادث ترافیکی

در سراسر دنیا بیش از 50 میلیون نفر در سال در اثر حوادث ترافیکی مجروح و 1/2 میلیون نفر کشته می شـوند و بـه ازای هر مرگ 15 مورد بستری و 70 مورد منجر به درمان سرپایی می گردد . با وجود اینکـه ایـران کمتـر از یکـصدم جمعیـت جهان را شامل می شود اما بیش از یک چهلم بار ناشی از حوادث ترافیکی جهان را به خـود اختـصاص داده اسـت . در بررسـی موارد مرگ ثبت شده در سال 81 در 18 استان کشور مرگ ناشی از حوادث ترافیکی 41/8 درصد هزار نفر در برابر 0/2 درصـد هزار نفر مرگ ناشی از بلایا و حوادث غیر مترقبه گز ارش شده است . بالغ بر 45 درصد از این حوادث در مناطق مسکونی شهرو %21/1 از آسیب دیدگان کودکان 5-14 سال بـوده اند . مطالعات اخیر همگی بیانگر اولویت بندی حوادث و بررسی اولیه مدد جویان در خطر و ارائه برنامه های آمـ وزش پیـشگیری کننده وقوع حوادث به آنان می باشد . لذا با در نظر گرفتن حوادث ترافیکی به عنوان یک اولویت و کودکان به عنوان افراد تحت خطر پژوهشگران بر آن شدند تا کتب درسی دوران ابتدایی را از نظر درج مطالب مرتبط با حوادث ترافیکی و نحـوه پیـشگیری از آن به کودکان به عنوان یک منبع آموزشی مورد بررسی قرار دهند . روش کار : در یک مطالعه کتابخانه ای کتب اول تا پنجم دبستان شامل بنویسیم فارسی ، بخوانیم فارسی، علوم ، آموزش قـرآن ، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی کتاب کار، ریاضی، تعلیمات اجتماعی ( تاریخ، جغرافیا، مدنی ) سال تحصیلی 84 صـفحه به صفحه از نظر وجود تصویر ،تابلو، عکس ، جمله و درس در رابطه با قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و حـوادث ترافیکـی مورد بررسی قرار گرفت . از موارد مربوطه یادداشت برداری انجام شد و تجزیه و تحلیل از طریق آنالیز محتوا صورت گرفت . یافته ها : بررسی کتب درسی پ ایه ابتدایی نشان داد که 97 درس ونگاره و 164 صفحه ریاضی در سـال اول ، 119 درس و 156 صفحه ریاضی در سال دوم ، 150 درس و 187 صفحه ریاضی در سال سوم، 147 درس و 186 صفحه ریاضی در سـال چهـارم، 143 درس و 159 صفحه ریاضی در سال پنجم وجود داشت . از 852 صفحه ریاضی هر 5 سال ی ک جمله جهت شناخت مفهوم کیلومتر در قالب عبور از جاده و خواندن تابلوی راهنمایی و رانندگی وجود داشت . از مجموع 656 دروس سـایر کتـب، 2 درس کامل، 19 تصویر، 21 تابلو، 10 جمله و 1 فعالیت دانش آموزی وجودداشت، این موارد در %2/9 از کل دروس درج شده بود کـه از نظر نسبت در ج این مطالب در سالهای مختلف %1/94 در سال اول، %4/2 در سـال دوم، % 3/3 در سـال سـوم، %2 در سـال چهارم و %2/1 در سال پنجم بود .کلیه دروس و تصاویر و جملات مربوط به عبور از خیابان، محل و رنگ چراغ راهنمایی ، بازی بچه ها در خیابان، تـصویر پلـیس راهنمایی و رانندگی، عبور اطفال، ایستگاههای اتوبوس، تاکسی، مینی بوس و بوق زدن ممنوع، ایست و خطر بود . بحث و نتیجه گیری : به نظر می رسد تلاشهای آموزش و پرورش در جهت آشنا نمـودن دانـش آمـوزان در مقطـع ابتـدایی بـا حوادث ترافیکی از طریق کتب درسی از هماهنگی لازم برخوردار نبوده، لذا پیشنهاد م ی شود مسئولین و کارشناسان آمـوزش و پرورش طی هماهنگی با سایر ادارات و سازمانهای مرتبط با این امر نسبت به بازنگری کتب درسی اهتمام ورزند .