ایده پردازی خودکشی متاثر از اضطراب مرگ سالمندان با اثربخشی خودکشی

سالمندی دوره ایی حساس از زندگی هر فرد تلقی میشود.این دوره با فرازوفرودهایی در جنبه های مختلف همراه است.گذر از این دوران نیازمند آموزش هدفمند در ابعاد گوناگون روانشناسی میباشد.کمک به سالمندان برای داشتن زندگی سراسر آرامش بخش و سالم نیازمند داشتن زیربنای روانشناختی در هر جامعه محسوب میشود.گذار از این مرحله ی مهم نیازمند برنامه ریزی دقیق از سمت سیاستمداران نظام جامع سلامت میباشد.ازآنجاییکه این مرحله از زندگی هر فرد دارای ویژگیهای چندبعدی میباشد،لذا اهمیت برنامه ریزی و هدایت دقیق برای سالمندان بسیار حائز اهمیت بوده وبر جنبه های گوناگون زندگی سالمندان تاثیرگذار است مطالعه حاضر باهدف مرور نظام مند و متاآنالیز مطالعات منتشرشده در حوزه اضطراب مرگ سالمندان ایرانی صورت پذیرفت.سالمندی یکی از دوران مهم زندگی است که به طورمعمول از سن ۶۰ سالگی آغازشده و در آن تغییراتی در شکل و عملکرد اندامهای درونی و بیرونی بدن رخ میدهد .سالمندان علاوه بر تغییرات جسمی و روانی که در بدن رخ میدهد، با رویدادهای مهم زندگی از قبیل بازنشستگی، مرگ دوستان و اعضای خانواده، رفتن به خانه جدید و عقب نشینی از فعالیتهای اجتماعی و تغییراتی در روابط اجتماعی و وضعیت مالی مواجه میشوند (نریالی پور،.(۱۳۹۹بنابراین جمعیت سالمندی یکی از چالشهای اساسی ایران در سالهای آینده خواهد بود که جامعه ناچار است با آن روبه رو شود (بهاروندی،.(۱۳۹۹ورود به مرحله سالمندی، مستلزم آمادگی است که باید انتظارات و ترجیحات خاصی با آن همراه باشند تا به انطباق و سازش دست یابند (اپوی، ۲۰۱۸ ).یکی از رویکردهایی که در سالهای اخیر موردتوجه درمانگران قرارگرفته است ، روانشناسی مثبت نگر ۱است. روانشناسی مثبت نگر یکی از روشهای برگرفته از موج سوم رواندرمانی و موثر در بهبود ویژگیهای روانشناختی است که بر شناسایی و پرورش نقاط قوت و توانمندیها باهدف ارتقای سلامت تاکید دارد (مورلی، ۲۰۱۵ ).روانشناسی مثبت نگر به جای تمرکز بر آسیب شناسی، بر این عقیده است که با تاکید بر مقاومت درونی، مکانیسمهای مقابله ایی و مثبت اندیشی میتوانند به انسانها کمک کرد تا با شرایط زندگی پیچیده ، دشوار و استرس آمیز و با فقدانها و دردها سازگار شوند و از آنها نجات یابند. این رویکرد به جای تاکید بر درد و رنج میآموزد که چگونه میتوان شادبود و چگونه میتوان به امیدواری دست یافت(قدمی و رضایی،.(۱۳۹۷ این رویکرد به عنوان متمم رویکردهای قبلی به مطالعه هیجانات و ویژگیهای مثبت در انسانها میپردازد و بیشتر متوجه نقاط قوت و استعدادهای ذاتی انسانها میباشد (فرنام، ۱۳۹۵ )سکولر((۲۰۱۲در پژوهش خود گزارش نمود که روانشناسی مثبت نگر با تمرکز بر هیجانات مثبت، ویژگیهای مثبت و موقعیتهای مثبت یک وسیله خوب برای یک زندگی خوب است. وی علاوه بر این، دریافت که مداخلات مثبت نگر، باعث افزایش بهزیستی روانی میشود. همچنین در مطالعه هو و همکاران ۲۰۱۴) )نتایج نشان داد مداخلات مبتنی بر مثبت اندیشی بر شادکامی، افسردگی و رضایت از زندگی در افراد سالمند اثربخش است. مطالعه صفری واکبری ۲۰۱۸) )نیز نشان داد آموزش مبتنی بر مثبت اندیشی باعث افزایش بهزیستی روانشناختی سالمندان میشود .کیم و پارک ۲۰۱۶) )درپژوهشی که به بررسی اضطراب مرگ در سالمندان کرهای پرداخته بودند به این نتیجه دست یافتند که مداخلات روانشناختی به منظور کاهش اضطراب مرگ برای سالمندان لازم به نظر میرسد همچنین نتایج پژوهش توکلی و همکاران ۱۳۹۸ نشان دادرواندرمانی مثبت نگر براضطراب مرگ و ادراک درد سالمندان شهر تهران موثر است. درپژوهشی دیگر خدابخشی کولایی و همکاران ( ۱۳۹۷ (نشان داده است که درمان گروهی ترکیبی دعا و روانشناسی مثبت میتواند در افزایش معنا جویی و کاهش اضطراب مرگ سالمندان مقیم مراکز سالمندان مفید باشد)بنرو، ۲۰۱۵ .خودکشی ۲در جهان رو به افزایش است و بر اساس جدیدترین آمار هرسال حدود هشتصد هزار نفربر اثر خودکشی در سراسر جهان میمیرند )سازمان بهداشت جهانی، ۲۰۱۹ (.خودکشی رفتاری پیچیده و چند علیتی است که منعکس کننده تعامل عوامل بیولوژیکی،روانشناختی، اجتماعی است )تورچی و برانت، ۲۰۱۶ (.ایده پردازی خودکشی مرحلهای مهم از فرآیند خودکشی است که هم به عنوان یک پیش آیند معمول و هم یک عامل خطر معنادار برای اقدام به خودکشی و خودکشی کامل شناخته شده است )تنهاو و همکاران،۲۰۰۹ .(تلاشهای فراوانی باهدف درک و فهم خودکشی، پیشگیری و شناسایی عوامل خطری که منجر به اندیشه پردازی یا اقدام به خودکشی میشوند، صورت گرفته است )راجرز و همکاران، ۲۰۱۹ (.بااینحال هنوز خودکشی یکی از عوامل عمده مرگومیر در سراسر جهان است )دیلو و کریسینسکا، ۲۰۲۰ (و شناسایی افرادی که از بیشترین عوامل خطر برای خودکشی برخوردارند، دارای اهمیت فراوانی است. امروزه در بسیاری از کشورها خودکشی افراد سالمند به عنوان یک مسئله مهم سلامت روانی مطرح است )کانجرو و همکاران، ۲۰۱۹ (.بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالمندان بالاترین میزان خودکشی موفق را در مقایسه با دیگر گروههای سنی دارند )وانگپاکاران ، ۲۰۱۵ ( از مهمترین عوامل ابتلا به خودکشی در این سنین وجود افسردگی و افکار خودکشی، انزوا و احساس تنهایی، مشکلات اقتصادی و مالی، بیماریهای جسمانی مزمن و ناتوانی جسمانی و شناختی هست )کنول و برنت، ۲۰۱۵