برنامه ریزی شهری و ساخت و ساز بهینه در بافت فرسوده در جهت کاهش مخاطرات طبیعی

مراد از فرسودگی، ناکارآمدی و کاهش کارآیی یک بافت نسبت به کارآمدی سایر بافت های شهری است. فرسودگی بافت و عناصر درونی آن با به سبب قدمت و یا فقدان برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکل گیری آن بافت به وجود می آید. در اغلب موارد، فرسودگی یک مفهوم مطلق نیست بلکه در ارتباط با سایر ساختمانها و گستره ها همیشه مفهومی نسبی دارد. بنابراین زمانی که مردم قدرت خرید و سرمایه داشته باشند ولی خارج از محدوده بافت تاریخی سرمایه گذاری کنند، در آن زمان است که مفهوم فرسودگی نسبی یا اقتصادی مطرح می شود و دلیل آن به خاطر این است که هزینه سرمایه گذاری در محله تاریخی بیشتر از نقاط دیگر است و برای سرمایه گذاری از جذابیت کمتری برخوردارند. هدف این مقاله برنامه ریزی شهری و ساخت و ساز بهینه در بافت فرسوده در جهت کاهش مخاطرات طبیعی با مطالعه اسنادی و توصیفی می باشد. نتایج طبق بررسی سازمان نوسازی شهرداری تهران نشان می دهد علاوه بر موضوع سایه اندازی رکود اقتصادی بر حجم ساخت و سازهای تمامی مناطق شهری، مهمترین علت در افت میزان نوسازی کالبدی بافت فرسوده، رشد قیمت مصالح ساختمانی است. گران شدن بی ضابطه مصالح ساختمانی اصلی در پروژه های ساختمانی، منجر به کاهش حاشیه سود سازندگان شده است. از آنجا که به طور کلی حاشیه سود سازندگان در مناطق فرسوده پایتخت نسبت به سایر مناطق شهر کمتر است، افزایش معنادار قیمت مصالح ساختمانی به معنای کاهش بیشتر حاشیه سود سازندگان است و در نتیجه منجر به ایجاد بی رغبتی بیشتری در سرمایه گذاران ساختمانی برای ورود به این محدوده از شهر شده است. ساخت مسکن جدید، ارتقای کیفیت زندگی افراد ساکن در شهرها و مقاوم سازی منازل در برابر بلایای طبیعی از جمله مزایای نوسازی و مرمت بافت های مشکل دار و فرسوده است. تامین مسکن از این طریق به زیرساخت های بسیار کمتری نسبت به آب، برق، گاز و سایر خدمات شهری در مقایسه با اختصاص زمین های جدید برای ساخت شهرها در حاشیه شهرها نیاز دارد.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی شهری ، ساخت و ساز بهینه ، بافت فرسوده ، مخاطرات طبیعی