تاثیر سد کرخه بر الگوی پراکنش مکانی جنگل های کناررودی در پارک ملی کرخه

مدیریت موثر اکوسیستم رودخانه ای نیازمند توصیف رژیم آبدهی موجود و تعیین درجه تغییر آبدهی تنظیمی نسبت به آبدهی طبیعی می باشد. این روش با عنوان تحلیل دامنه تغییرپذیری، امکان تعیین دامنه تغییرپذیری دبی رودخانه و بررسی کمی تاثیر احداث سد را برای مناطق کناررودی فراهم می کند. در این مطالعه ۳۱ پارامتر هیدرولوژیکی با عنوان شاخص های تغییر هیدرولوژیکی، در پنج گروه آماری در ایستگاه آبسنجی پای پل، برای ارزیابی تغییر جریان آبدهی در پایین دست سد کرخه استفاده شده است. با توجه به حساسیت مناطق کناررودی به تغییرات هیدرولوژیکی رودخانه، جهت بررسی پیامد ناشی از تغییرات دبی بر اثر احداث سد کرخه بر پارک ملی کرخه، تاثیر تغییر آبدهی بر ۸ شاخص سیمای سرزمین در حریم ۵۰ متری رودخانه کرخه در داخل پارک ملی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که تغییر شرایط هیدرولوژیکی در پایین دست سد کرخه بر ساختار سیمای سرزمین واقع در حاشیه رودخانه تاثیر داشته و منجر به بروز پدیده تجزیه شدگی در الگوی پوشش درختزاری در حاشیه رودخانه شده است. در نتیجه می توان بیان کرد که در اکوسیستم رودخانه کرخه فرآیندهای هیدرولوژیکی و الگوهای ساختاری سیمای سرزمین در حاشیه رودخانه دارای کنش متقابل بوده و ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند. لذا به منظور حفظ شرایط اکولوژیکی و یکپارچگی اکوسیستم در پایین دست سد کرخه مدیریت منابع آب باید به گونه ای صورت پذیرد تا مقادیر سالانه هر یک از شاخص های هیدرولوژیکی رودخانه کرخه تا حد امکان در دامنه تغییرات طبیعی آنها در دوره پیش از احداث سد واقع گردد.

کلیدواژه ها:

Karkheh dam ، Riparian zone ، Landscape metrics ، Hydrological processess. ، سد کرخه ، جنگل های کناررودی ، متریک های سیمای سرزمین ، فرآیندهای هیدرولوژیکی