تاثیر نوع بستر بر جمعیت دیاتومه های کفزی رودخانه ماسوله رود – گیلان

مطالعه حاضر با هدف تاثیر برخی عوامل فیزیکی و شیمیایی آب اسیدیته، دما، شوری، هدایت الکتریکی(EC)، آهن، سیلیکات، اورتوفسفات، نیترات، بر تنوع و تراکم جمعیت پریفیتون های (دیاتومه ها) یکی از انشعابات ماسوله رود در سه فصل تابستان، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ انجام شد. نمونه ها از سطح بسترهای طبیعی سنگی، چوبی، شنی و گلی از رودخانه ماسوله رودخان با عرض شمالی ,۳۷۰۲۲ تا ,۳۷۰۲۳ از مدار استوا و طول شرقی ,۴۹۰۱۷ تا ,۴۹۰۱۹ واقع در شمال ایران (غرب استان گیلان) جمع آوری شدند. در مسیر رودخانه ۵ ایستگاه در محدوده ۱۵ کیلومتری برای نمونه برداری از بسترهای طبیعی انتخاب گردید. ارتفاع از سطح دریا و فاکتورهای نیترات، اورتوفسفات، سیلیکات، آهن، شوری، هدایت الکتریکی(EC) و pH در تمام ایستگاه ها مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تغییرات جمعیت دیاتومه ها و ارتباط آن با فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی بررسی گردید. رودخانه دارای عمق آب کمتر از نیم متر و دمای بین ۳۱-۱۴ درجه سانتی گراد، میزان هدایت الکتریکیS.cm -۱ µ۱۳۷۰ -۶۱۷، میزان pH از ۸۱/۸ – ۸۲/۷ بود. غلظت مواد مغذی (mg l-۱ ۲۱/۰– ۰۲/۰PO۴۳- : ، mg l-۱ ۵/۳ – ۲/۱ NO۳- : ، mg l-۱ ۰۲/۰ – ۵/۶SiO۲: ، mg l-۱ ۱/۰ – ۰۲/۰> Fe۲+:، ۵/۶ - ۰۲/۰ =SiO۲) نشان دهنده وضعیت تروفیک رودخانه است. نمونه ها پس از شستشو و تهیه اسلاید با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه ۲۳ جنس دیاتومه شناسایی شد. حداقل و حداکثر مقدار فراونی کل چمعیت دیاتومه ها روی بسترهای گلی (ایستگاه ۴: ۵۲/۱۲%) و سنگی (ایستگاه ۵: ۸۶/۳۰%) به دست آمد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین فراوانی نسبی (%) جمعیت دیاتومه ها بین بسترهای مختلف (گلی: ۰۸/۴ ±۹۵/۲۳؛ شنی: ۹۷/۰ ±۵۲/۱۵؛ چوبی: ۶۲/۰ ±۷۱/۱۷و سنگی: ۰۸/۴ ±۹۵/۲۳) اختلاف معنی داری را بین بستر سنگی با بسترهای شنی و گلی؛ و بستر چوبی با گلی نشان داد (۰۵/۰P<). در این مطالعه توزیع فراوانی جنس های دیاتومه روی بسترهای زبر (چوب، سنگ و ماسه) نسبت به بسترهای صاف و نرم (بستر گلی) بیشتر می باشد. بنابراین باتوجه به نتایج به دست آمده بسترهای چوبی و سنگی می توانند برای برنامه های پایش اکولوژیکی نسبت به بسترهای گلی و شنی مناسب تر باشند.

کلیدواژه ها:

Diatom ، Diatom ، Substrate type ، Masooleh Rud River ، Guilan. ، دیاتومه ، نوع بستر ، رودخانه ماسوله رود ، گیلان