بررسی کیفی دانش سنتی و دانش رسمی بهره برداری از میوه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در جنگل های زاگرس
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 231
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IFEJ-9-18_009
تاریخ نمایه سازی: 18 اردیبهشت 1401
چکیده مقاله:
مقدمه و هدف: دانش سنتی (Traditional knowledge) دانشی است که به دلیل تجربه و سنت های مردم محلی یک منطقه و با استفاده از روش آزمون و خطا در آزمایشگاهی بهنام طبیعت حاصل میشود. شناسایی دانشهای سنتی مرتبط با جنگل در دهه های گذشته به ویژه در زمینه دستیابی به مدیریت پایدار جنگل و با هدف نهایی دستیابی به توسعه پایدار محلی، منطقه ای، ملی و جهانی اهمیت فراوانی پیدا کرده است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی دانش های سنتی مرتبط با بهره برداری از بذر بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) می باشد.
مواد و روش ها: این پژوهش در دو سامان عرفی چیگو و بیدله واقع در بخش منج شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. اطلاعات مورد نیاز از جامعه محلی با استفاده از روش نمونهگیری گلوله برفی و رویکرد شهرت با استفاده از ۵۶ مصاحبه به دست آمد. نقش بذر درختان بلوط در مطالعات رسمی نیز جداگانه با استفاده از مطالعات کتابخانه ای بررسی شد تا ارزیابی دانش های سنتی بهره برداری از بذر این درختان نیز بررسی گردد. درنهایت، با استفاده از ارزیابی کیفی و تجزیه و تحلیل اثرات و پیامدها، ده معیار سنجش دانش های سنتی و دانش های رسمی و تفاوت بررسی در این دو دانش تشریح شد.
یافته ها: ازجمله کاربردهای میوه بلوط که به تقریب در اکثر خانوارهای روستایی مناطق مورد مطالعه رواج دارد، استفاده از جفت بلوط برای تهیه مشکهای مختلف است. از کاربردهای مختلف بلوط که عموما توسط مردمان محلی ساکن زاگرس استفاده میشده، می توان به مواردی از قبیل: نان بلوط، شیره بلوط، کباب بلوط و بلوط آبپز اشاره کرد. همچنین، شیره قهوه ای رنگی موسوم به عسل غزوله (Qazūlah) در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز بر روی پیاله میوه تشکیل میشود که به آن "مان شوکه" اطلاق شده و مصرف خوراکی دارد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد از آنجایی که یک دانش رسمی می تواند مبتنی بر نیازهای علمی باشد، سرعت تولید اطلاعات، حاکمیت مقررات علمی، دقت و صحت علمی و ارتباطات رسانهای در راستای پژوهش های مرتبط با بذر درختان بلوط ایرانی میتواند از مزایای دانش رسمی در این فرآیند منظور شود (مشابه دیگر دانش های رسمی)، اما در سوی مقابل، دانشهای سنتی به دلیل سازگاری با شرایط محلی و پذیرش اجتماعی میتوانند زمینه را برای مدیریت مشارکتی در جنگلهای زاگرس فراهم کنند.
کلیدواژه ها:
Chaharmahal and Bakhtiari ، Impact Assessment ، Local people ، Acorn ، Traditional Forest Related Knowledge ، ارزیابی پیامدها ، جوامع محلی ، چهار محال و بختیاری ، دانش سنتی مرتبط با جنگل ، میوه بلوط
نویسندگان
یعقوب ایران منش
Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
مهدی پورهاشمی
Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
حسن جهانبازی
Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
مهدی زندبصیری
Khatamolanbia Technology University of Behbahan
محمود طالبی
Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :