امکان سنجی و بررسی کارایی دوربین دیجیتال در برآورد قطر درختان در بوم سازگان جنگل (مطالعه موردی: برآورد قطر در ارتفاع های مختلف درختان)

مقدمه و هدف: برآورد سریع، کم هزینه و صحیح مشخصه های کمی درختان در بوم سازگان جنگل، از چالش های پیش روی مدیران و داده برداران جنگل است. بنابراین برای مناطق جنگلی، خصوصا جنگل های ناهمسال و پهن­برگ مانند جنگل های شمال ایران که با گونه ها و ابعاد مختلف درختی پوشیده شده اند، این روش ها بایستی ارتقا یافته و برای شرایط خاص حاکم بر جنگل سازگار شوند. این روش ها بایستی، کاربرپسند، قابلیت تکرار پذیری، کم هزینه و مهم تر از همه، دارای دقت و صحت قابل قبول برای داده برداری جنگل باشند.   مواد و روش­ ها: با توجه به پیشرفت فناوری در صنعت عکاسی، یکی از روش های جذاب و پیشنهادی می تواند بهره گیری از دوربین های دیجیتال باشد که در این پژوهش امکان سنجی و کارایی آن در برآورد قطر در ارتفاع های مختلف درختان مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور با استفاده از یک دوربین دیجیتال که روی یک شاخص افقی از پیش طراحی شده نصب شده بود و برداشت تصاویر از فواصل مختلف عکس برداری، مشخصه های قطر در ارتفاع کنده، قطر برابرسینه و قطر بالای تنه برای ۱۰۸ درخت در جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس و در دامنه ارتفاعی ۷۵۰ تا ۱۱۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا و در فصل پاییز برآورد گردید. فاصله هر ایستگاه عکس برداری تا هر درخت، با استفاده از قسمت فاصله سنج صوتی و لیزری دستگاه Vertex و همچنین متر لیزری برداشت گردید. یافته­ ها: نتایج کلی نشان داد که در سطح آماری ۹۵ درصد، تنها در برآورد قطر در ارتفاع کنده اختلاف معنی داری (p<۰.۰۵) با داده های واقعی وجود دارد. همچنین این روش در برآورد قطر برابرسینه و در ارتفاع کنده حالت کم برآوردی و در برآورد قطر بالای تنه، حالت بیش برآوردی را از خود نشان می دهد. کمترین مقدار درصد ضریب تغییرات خطا نیز در برآورد قطر برابرسینه (۹۹/%۴) مشاهده شد. نتیجه­ گیری: روش مورد ارزیابی نشان داد که در کلاسه های میانی مشخصه های داده های برداشت شده، دارای دقت بیشتر و خطای کمتری نسبت به کلاسه های بالا و پایینی است. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش فاصله نقطه عکس برداری تا درختان، بر میزان خطای برآوردی افزوده می شود. علاوه­براین، نتایج مطالعه زمان­سنجی نشان داد که متوسط زمان مورد نیاز برای برداشت داده­ها، در روش دوربین دیجیتال و روش سنتی، به ترتیب ۳/۸۸ و ۳/۴۲ دقیقه به ازای هر درخت است.

کلیدواژه ها:

Diameter at Breast Height ، Forest Inventory ، Remote Sensing ، Short Range photogrammetry ، Tree metrics reast Height ، تصویربرداری برد کوتاه ، داده برداری جنگل ، دورسنجی ، قطر برابر سینه ، مشخصه های کمی درختان