مقایسه اثر بخشی درمان سیستمی و درمان فردی در کاهش اختلالات روانی نوجوانان

خانواده به عنوان یک سیستم اجتماعی و همچنین زیر سیستم مهمی از جامعه مهمترین سازمان بستر ساز رشد و رفاه جسمی روانی و اجتماعی فرزند و عامل رسیدن وی به تعادل است . از سوی دیگر بسیاری از دیدگاهها انسان را به عنوان فرد خود مخناری تلقی می کنند کع از انتخاب ازاد و مستقل برخوردار می باشد. هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان سیستمی (خانواده درمانی) و در مان فردی در کاهش اختلالات روانی نوجوانان می باشد. در این پژوهش 60 دانش آموز (30دختر و 30 پسر) 15-18 ساله دارای مشکلات روانی (پرخاشگری ، اظطراب و ناسازگاری اجتماعی) از چهار دبیرستان در سطح تهران انتخاب و به صورت تصادفی در گروه درمان سیستمی (جلسه همراه با اعضای خانواده) و یا در گروه درمان فردی (جلسه به تنهایی) قرار داده شدند. نوجوانان هر دو گروه به مدت 6-10 جلسه تحت درمان قرار گرفتند . طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و پیش آزمون و پس آزمون دو گروهی می باشد. شرکت کنندگان پس از شروع و پس از پایان هر یک از درمانها پرسشنامه MMPI-2RF را تکمیل کردند و در تجزیه و تحلیل نتایج از آزمون t برای مقایسه میانگین دو گروه مستقل استفاده شد. نتایج به دست آمده به شرح زیر می باشد: درمان سیستمی در بهبود مولفه نارسایی هیجانی 0/05 >p موثر تر از درمان فردی می باشد. درمان سیستمی در بهبود مولفه نارسایی رفتاری 0/01>p موثرتر از درمان فردی می باشد. درمان سیستمی در بهبود مولفه رفتارهای ضد اجتماعی 0/01>p موثرتر از درمان فردی می باشد . بین اثربخشی درمان سیستمی و درمان فردی در بهبود مولفه نارسایی در تفکر تفاوت معناداری وجود ندارد. بر اساس نتایج به دست آمده درمان مشکلات روانی از نوع هیجانی ، رفتاری و اجتماعی نوجوانان زمان موثرتر است که مسایل فرد با مشاهده تعمل سایر اعضای خانواده و در موقعیت گسترده تری که فرد و خانواده در آن زندگی می کنند صورت بگیرد. بهبود اختلالاتی که فرد در تفکر خود دارد می تواند به دلیل نیاز بیشتر به درون نگری ، تاثیر مشابهی را از دو نوع درمان دریافت کند.

کلیدواژه ها:

درمان سیستمی ، درمان فردی ، نارسایی هیجانی ، نارسایی رفتاری ، نارسایی در تفکر ، رفتارهای ضد اجتماعی