نقدی بر نهاد ضمان عاقله و عدم موضوعیت آن در جامعه ی کنونی

هرکسی مسئول اعمال خود است و این جمله موید اصل شخص بودن مجازات ها و مترادف با بسیاری از آیات قرانی است. کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی در بسیاری از ماده ها واژه عاقله به چشم میخورد که عملآ موضوعیت خود را در جامعه کنونی از دست داده است که ریشه عاقله برگرفته از دوران جاهلیت که زندگی به صورت جمعی و قبیله ای بوده و برای جلوگیری از جنگهای قبیله ای که در آن تعداد زیادی از افراد بی گناه کشته و زخمی می شدند که نتیجه ی جرمی بود که شخصی از افراد قبیله مرتکب می شد. چون فرد خود به تنهایی شخصیتی نداشت بلکه در درون قبیله بهصورت جمعی دارای شخصیت محسوب می شد. بعد از ظهور دین مبین اسلام این نهاد مورد تایید و امضای شارع مقدس قرار گرفت. با تغییر شرایط و اوضاع و احوال و از بین رفتن جوامع قبیله ای ضمان عاقله نیز موضوعیت خود را از دست داده است. در جامعه ی کنونی فرد جانی در جنایات خطای محض مسئول پرداخت دیه است .

کلیدواژه ها:

عاقله ، جامعه کنونی ، نظام های قبیله ای