خسارت معنوی و شیوه های جبران آن در نظام حقوقی ایران و فرانسه

خسارت به شکلهای گوناگونی ظاهر میشود که یکی از آنها خسارت معنوی است. هرچند که بیشتر خسارتها مادی است، با این وجود خسارتهای معنوی در حقوق داخلی بیشتر کشورها به رسمیت شناخته شده و تعیین و جبران آن از اهمیت خاصی برخوردار است. این پژوهش خسارت معنوی در نظام حقوقی را در قوانین موضوعه از جمله بند ۶ اصل ۲ و اصلهای ۲۲، ۲۳، ۲۵، و ۱۷۱ قانون اساسی، ماده ی ۳۲۸ قانون مدنی، مواد ۲، ۳، ۴، ۵، ۹، ۱۰، و ۱۱ قانون آئین دادرسی کیفری، قانون مجازات اسلامی، آئین دادرسی مدنی و سایر قوانین و رویه های قضایی در فقه مطابق قاعده ی لاضرر و نفی حرج و اتلاف صورت گرفته است و به روش توصیفی –تحلیلی باتکیه به منابع کتابخانه ای اقسام خسارتهای معنوی، مصادیق، و معیارهای تشخیص و تطبیق ارکان آن با خسارت و مبانی آن در فقه و حقوق بررسی شد. همچنین نحوه ی ارزیابی و تعیین خسارت و شیوه های جبران آن بیان شد. اهمیت این موضوع برای این است که چنین خسارتهایی آیا قابل جبران هستند یا نه؟ و چه معیار دقیقی برای تعیین میزان خسارت معنوی وارده وجود دارد؟درحالی که دربسیاری از موارد وجود آنها محسوس نبوده واندازه گیری میزان خسارت معنوی دشوار است؛ اما دشوارتر از آن اینکه جبران چنین خسارتهای غیرمحسوسی با پرداخت وجه مادی اعاده و جبران نمی گردد. هرچند که پرداخت مادی از رایج ترین انواع جبران خسارت به شمار می رود، یافته های این پژوهش نشان میدهد که خسارت معنوی از لحاظ فقهی و حقوقی قابل مطالبه است و در نظام حقوقی ایران شیوه هایی برای جبران آن وجود دارد.

کلیدواژه ها:

خسارت معنوی ، ارزیابی خسارت ، جبران غیرمالی ، مسئولیت معنوی ، حق معنوی