بررسی نقش ویژگی های کالبدی ساختمان های آموزشی در مدت زمان تخلیه اضطراری هنگام حوادث

جمعیت و تراکم زیاد انسانی در ساختمان مدارس سبب شده که اهمیت بررسی این فضاها از نظر تخلیه ایمن و فوری دانش ­آموزان در هنگام حادثه ضروری به نظر رسد. از این­ رو برای کاهش مدت زمان تخلیه در این­گونه فضاها به شبیه ­سازی تخلیه اضطراری نیاز است. بدین منظور، در این مقاله و چارجوب ارائه شده در آن به شبیه ­سازی تخلیه انسانی در یک­ مدرسه (از نقشه­ های تیپ سازمان ­نوسازی مدارس؛ با ۲ ­طبقه و با شبیه ­سازی ۳۴۵ نفر کاربر) به هنگام حادثه اقدام شد و بدین منظور از نرم افزار پس فایندر استفاده شد. مدت زمان تخلیه برای مدرسه یادشده ۱۳۱ ثانیه حاصل شد. با توجه به آنکه ویژگی های کالبدی به عنوان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مدت زمان تخلیه مطرح است، از این رو در این پژوهش ۲ عامل مهم کالبدی شامل ارتفاع و طول ساختمان ارزیابی شد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع ساختمان (۳ طبقه کردن و رسیدن به ۵۱۶ نفر کاربر) مدت زمان با افزایش ۶۶ درصدی به ۲۱۷ ثانیه رسیده که ناایمن است و با افزایش ارتفاع به ۴ طبقه (۶۸۷ نفر کاربر) این مقدار با افزایش ۱۳۵ درصدی به ۳۰۷.۸ ثانیه می­رسد که وضعیت خطرناکی را رقم می زند. نصب دستگاه پله فرار جداگانه هم این مدت زمان را تنها تا ۲۴۹.۵ ثانیه پایین آورده که این مقدار هم در حاشیه امن قرار ندارد؛ اما افزایش طول ساختمان (با ۵۱۵ نفر کاربر) با توجه به آن که بر خلاف افزایش ارتفاع ساختمان کمتر بر تراکم دانش ­آموزان به ویژه در راه پله اثر گذاشته، تاثیر به نسبت بیشتری (در مقایسه با گسترش عمودی ساختمان) در کاهش مدت زمان تخلیه اضطراری دارد (مدت زمان ۱۷۸ ثانیه جهت تخلیه کامل). از این رو پیشنهاد می شود برای ایجاد ساختمان های ایمن در برابر حادثه در صورت امکان گسترش ساختمان از طول و به شکل افقی باشد.      

کلیدواژه ها:

کالبد ، فضاهای آموزشی ، تخلیه ایمن