مصالح بوم آورد در ساخت خانه های بومی روستایی و تامین آسایش حرارتی در اقلیم سرد و کوهستانی

معماری بومی با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی منطقه و توجه به نیازهای مردم عمل میکند. استفاده از مصالح بوم آورد و کارایی آن در بناهای بومی از گذشته دور جزء ویژگیها و شاخصه های معماری بومی ایرانی تلقی میشود. سهولت در دسترسی به مصالح، افزایش سرعت در ساخت و ساز، کمک به چرخه اقتصادی و به دنبال آن رونق اقتصادی از جمله مولفه های قابل توجهی هستند که معمار ایرانی در تلاش برای استفاده از این مصالح داشته است. در نگاه اول شاید استفاده از مصالح بوم آورد دربرگیرنده توجیه اقتصادی و صرفهجویی در زمان و نحوه حملونقل باشد، اما دلایل مهمتری بر این امر صحه میگذارند. آنچه که منجر به تمایز بین سکونتگاه های روستایی و بناهای موجود در شهر شده است، ارتباط و وابستگی آنها به طبیعت میباشد، که از طریق همسازی با شرایط اقلیمی ضمن تامین آسایش در کیفیت زندگی آنها نیز اثرگذار هستند. در چنین بناهایی هماهنگی با طبیعت را در کالبد و هم در کارکرد بنا شاهد هستیم، این امر سبب سازگاری و یکی شدن بنا با فضای پیرامون شده است. در واقع می توان گفت این همان دانشی است که معماران سنتی طی سالیان متمادی و با اقتباس از معماران قبل از خود به آن رسیدهاند. پایداری بناهای بومی نسبت به سایر بناها نکته حائز اهمیت دیگری است که معماران در بهره گیری از مصالح بومآورد به آن نائل شده اند. ایران به لحاظ برخورداری از تنوع اقلیمی و فرهنگی ناچار به استفاده از مصالح و تکنیک های گوناگون در اقالیم و شهرهای مختلف شده است که در ایجاد هویت و زیبایی بصری نقش بسزایی را ایفا کرده است. بررسی ویژگیهای اقلیمی و معماری بومی هر منطقه کمک بزرگی در شناخت نقش مصالح بوم آورد و ظرافت های معماری روستایی شده که با عنایت به نقش معماری بومی در گذشته و ارائه طرحهای مناسب و نوین میتوان گام بزرگی در کاهش مصرف انرژی های فسیلی و غیرقابل تجدید برداشت. تحقیق حاضر تلاشی هر چند کوچک در راستای شناسایی ارزشهای نهفته در معماری بومی این مرز و بوم داشته، و به بررسی نقش مصالح بوم آورد در خانه های روستایی اقلیم سرد و کوهستانی میپردازد

کلیدواژه ها:

مصالح بوم آورد ، اقلیم سرد و کوهستانی ، همسازی با اقلیم ، آسایش حرارتی