مقایسه ی الگوی توده و فضا در مساجد قدیمی و جدید اقلیم گرم و خشک ایران (نمونه مطالعاتی: مساجد شهر کاشان)

مساجد به عنوان مهم ترین نهاد دینی و یکی از شاخص ترین بنای عمومی شهر، نقش های متفاوتی دارند که امروزه تعدادی از آن ها کمرنگ شده اند و بی تردید کالبد مساجد یکی از عوامل تاثیر گذار بر این موضوع بوده است. توده و فضا به عنوان بخشی از کالبد تاثیر بسیاری بر کیفیت فضایی بنای مسجد داشته و کاربست درست آن موجب ارتقا کیفیت مکان می شود. از این رو این پژوهش به منظور شناخت و تحلیل نظام توده و فضا در مساجد شهر کاشان و مقایسه این نظام در مساجد قدیمی و جدید انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و از روش های کتابخانه ای برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که متوسط درصد توده در مساجد جدید شهر نسبت به مساجد قدیمی افزایش یافته است. در حالی که متوسط درصد فضای باز در مساجد جدید به کمتر از نصف مساجد قدیمی تقلیل پیدا کرده و بیشتر از نصف مساجد جدید شهر فاقد فضای باز می باشند و به صورت کاملا توده ساخته شده اند. همچنین الگوی حیاط مرکزی که مناسب ترین الگو برای بناها و مساجد اقلیم گرم و خشک می باشد و مزایای اجتماعی، روانی و اقتصادی بسیاری دارد در مساجد این شهر مورد بی توجهی واقع شده و جای خود را به الگوی کاملا توده و حیاط جنوبی داده است. نتایج نشان می دهد، حیاط مساجد در این شهر مورد بی توجهی واقع شده و این موضوع نیازمند بازنگری و تدوین استاندارد ها و کیفیت هایی برای طراحی و ساخت مساجد در این شهر است

کلیدواژه ها:

Mass ، Space ، Mosque ، Kashan ، Courtyard of Mosques ، hot and dry climate. ، توده ، فضا ، مسجد ، کاشان ، حیاط مساجد.