پیوندهای روستایی- شهری زاهدان و توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان زاهدان)

پیوند های روستایی - شهری می توانند تاثیر بسزایی در توسعه روستایی منطقه داشته باشند، کما اینکه از شهر به مثابه موتور توسعه روستایی یاد شده است. این آثار می تواند نقش مثبت یا منفی و به بیان دیگر نقش زایا یا انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذرد و از منطقه ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشد. از این رو شناخت علمی این آثار می تواند در برنامه ریزی های منطقه موثر افتد. هدف مقاله حاضر شناسایی و تعیین وضعیت معناداری پیوند های روستا- شهری سطوح توسعه روستایی منطقه و نقش زایا یا انگلی بودن شهر درخصوص آن است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و بر مبنای استفاده از داده های میدانی و اسنادی استوار است. جامعه آماری شامل روستاهای ۲۰ خانوار و بالاتر شهرستان و حجم نمونه ۹۰ روستا یا حدود ۳۷ درصد روستاهای منطقه است. به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی روستایی از ۴۲ شاخص توسعه و روش موریس استفاده شده و در سه سطح روستاهای توسعه یافته، در حال توسعه و محروم دسته بندی شده اند. اثر شهر به وسیله سه عامل اصلی: اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و سیاسی- اداری با ۱۵ شاخص یا پیوند روستا با شهر اندازه گیری شده و رابطه معناداری بین آنها با سطوح توسعه روستایی مورد محاسبه قرار گرفته است. نرم افزار مورد استفاده، Spss۱۶ بوده است. یافته های تحقیق نشان داد که از مجموع ۱۵ مورد پیوند روستایی- شهری مورد بررسی در این منطقه، ۱۰ مورد آن در قالب سه عامل اثرگذار مورد اشاره شهر، دارای رابطه معنادار و از نوع مثبت با سطوح توسعه روستایی بوده اند.

کلیدواژه ها:

پیوندهای روستایی- شهری ، توسعه روستایی ، شهر زاهدان ، شهرستان زاهدان ، شهرهای زایا و انگلی