بررسی گونه شناسی معماری دستکند در زیستگاه های زیرزمینی ایران

بیان موضوع: معماری دستکند یکی از گونه هایی است که می تواند مورد توجه قرار گیرد. موقعیت قرارگیری این زیستگاه ها در دل خاک با تکنولوژی به کار گرفته شده در آن، راز ماندگاری این میراث کهن تا به امروز بوده است، با استفاده از بررسی و تحلیل کالبدی زیستگاه های دستکند و نحوه عملکرد آن در ایران، در پی شناخت نحوه فراهم آوردن آسایشی سازه های سنتی دستکند ، می تواند به عنوان یکی از راهکارهای طراحی معماری و برآوردن نیاز انسان به آسایش در برابر شرایط طبیعی محیط باشد .به نظر می رسد با گونه بندی کالبدی این گونه فضاها می توان به الگویی واحد جهت بکارگیری در طراحی معماری بدون استفاده از انرژی های تجدید پذیر دست یافت. اهداف پژوهش: بناهای دستکند بهجای مانده علاوه بر ارزش اسنادی که از نظر قدمت و پیشینه دارند، از نظر شکل و روش ساخت نیز قابل بررسی هستند، لذا شناخت و شناسایی نمونههای مختلف معماری دستکند میتواند به درک بهتر گونه های این نوع معماری در ایران و سایر نقاط جهان ، حفاظت از آنها و همچنین دستیابی به روش های نوین ایجاد فضاهای دستکند به عنوان یکی از راه حل های معماری پایدار کمک نماید. روش تحقیق: در این مقاله سعی می گردد تا از طریق بررسی های توصیفی- تاریخی وتحلیل کتابخانه ای است که با رجوع به اسناد و مدارک مورد باز بینی قرار گرفته است. دستاوردها : نتایج این تحقیق نشان میدهد که در این نوع از معماری، بستر طبیعی زمین، نخستین نوع دسترسی ایجادشده به فضاها و کاربرد آن از عوامل اساسی شکل دهنده این آثار و تعیین کننده تنوع گونه بندی هاست..در مجموع نتایج این تحقیق نشان میدهد که نمونههای دستکند موجود در ایران متعلق به کدام دسته است و کاربری آنها چیست و چه ارتباطی از لحاظ عملکرد، نحوه استفاده، جانمایی و شکل گیری بین آنها وجود داشته است؟

کلیدواژه ها:

دستکند ، معماری زیر زمینی ، زیستگاه های زیرزمینی ، معماری بومی