بررسی روند گسترش فیزیکی شهر دره شهر و اثرات زیست محیطی آن

گسترش فیزیکی شهرها در سال های اخیر نظر برنامه ریزان شهری را به خود جلب کرده است. از این رو شناخت تحولات شهر در توسعه پایدار شهری امری ضروری می نماید. از پیامدهای گسترش بی رویه شهرها نابودی اراضی کشاورزی، توسعه به سمت پهنه های آسیب پذیر نظیر حوضه های سیلابی و شیب های نامناسب بوده که در حقیقت باعث به هم خوردن تعادل و پایداری اکولوژیکی در شهرها شده است. شهر دره شهر که با تاسیس شهرداری در سال ۱۳۴۲ جهت خدمات دهی به روستاهای اطراف ایجاد شده طی چهار دهه ۵۵ تا ۹۵ توسعه کالبدی سریع و بدون برنامه ریزی و ملاحظات زیست محیطی داشته که سبب گسترش شهر به سوی پهنه های آسیب پذیر از لحاظ مخاطرات محیطی و اکولوژیکی شده است. هدف این پژوهش نشان دادن پهنه های گسترش یافته در محدوده های آسیب پذیر از نظر مخاطرات زیست محیطی است با آگاهی از این مسئله که تعادل و پایداری اکولوژیکی کالبدی زمینه ساز تعادل و توسعه پایدار شهری است و در این تحقیق روند گسترش فیزیکی شهر از نظر عوامل طبیعی و زیست محیطی با استفاده از روش های توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. برای رسیدن به متغیرهای فوق به بررسی و تشریح معیارهای توپوگرافیک و اکولوژیک مانند شیب و تعداد واحدهای هیدرولوژیکی حوضه آبریز دره شهر و پهنه های مزروعی زیر ساخت و ساز رفته پرداخته شده است که نتایج به دست آمده از تشریح متغیرهای فوق نشان از سیل گیر بودن کل پهنه شهر دره شهر بوده. با توجه به تغییر راحت کاربری زمین های زراعی غیر از ضلع غربی خیابان شهید جعفری از کوی مطهری تا میدان آزادی و محله چال ذغال، بقیه محدوده شهر دارای شیبی کمتر از دو درصد از سمت جنوب به شمال شهر می باشد. در خصوص تخریب اراضی کشاورزی نیز کل محدوده ۵۰۰ هکتاری شهر (غیر از ۶۰ هکتار شهر تاریخی) در زمین های کشاورزی احداث شده که در مراحل اول و سوم اصلاحات ارضی به عنوان اراضی آبی به کشاورزان واگذار شده است.

کلیدواژه ها:

گسترش فیزیکی ، اثرات زیست محیطی ، دره شهر ، کاربری اراضی