منظر ارزیابانه فضاهای شهری با رویکرد زیبایی شناسانه نمونه موردی: میدانگاه هفت تیر تهران

در جامعه امروز یکی از اهداف اصلی طراحان به وجود آوردن محیطی لذت بخش و زیبا برای استفاده کنندگان است، چرا که مشاهده محیطی زیبا یکی از نیازهای اصلی بشر است ولی امروزه با مشاهده مناظر شهری شاهد شکل گیری مکان های شهری بی روح و کسالت آور که فاقد زیبایی هستند می باشیم، در حالی که برای مردم مکان هایی زیبا هستند که دارای ویژگی های زیبایی شناسانه و دارای شخصیت و معنی به خصوصی باشند تا فضاهای بی روحی که هیچ کنش ذهنی ای را برای آنها به وجود نمی آورد زیرا زمانی که تمامی فضا به سادگی مشاهده شود انسان به درگیری ذهنی بیشتر با محیط دعوت نمی شود. بنابراین در امر طراحی فضاهای شهری توجه به برتری های زیبایی شناختی محیط شهری که جزو ارکان اصلی طراحی به حساب می آیند امری ضروری است و از آنجایی که زیبایی کیفیتی است که دارای خصوصیات بیشماری می باشد رسیدن به چنین فضایی مستلزم شناختی درست و دقیق از مولفه ها و معیارهای زیبایی شناسی و به کارگیری اصولی آنها در امر طراحی فضاها می باشد. از این رو مقاله حاضر تلاش دارد تا از طریق مطالعه و تحلیل محتوایی موجود در زمینه کیفیات زیبایی شناسی منظر و شناخت رویکردهایی که امروزه در دنیا در این خصوص مورد توجه است به یک چارچوب ارزیابانه از زیبایی فضاهای شهری و معیارهای موثر بر طراحی دست یابد تا با کمک آنها بتوان به واکاوی عدم موفقیت زیبایی پروژه-های فضاهای شهری پرداخت. از همین رو پژوهش حاضر به این واسطه از طریق مصاحبه های گسترده میدانگاه هفت تیر تهران را به عنوان نمونه با تلفیق دو روش کیفی تحلیل محتوا و روش «شاخص کیفیت طراحی مکان»(PDQI) مورد بررسی و ارزیابی زیبایی شناسانه قرار داده است. در آخر نتایج بدست آمده نشان می دهد که زیبایی یک فضا به عملکرد آن نیز وابسته است بنابراین زیبایی و عملکرد بر موفقیت پروژه های شهری دخیل هستند که رسیدن به آنها نیازمند یک فرآیند اصولی می باشد.

کلیدواژه ها:

منظر شهری ، زیبایی شناسی منظر ، مولفه ها و معیارهای زیبایی ، طراحی شهری