تکوین سرمایه داری در ایران

امروزه سرمایه داری جهانی با غلبه سیاست های نئولیبرالیسم در جهان همچون جهانی سازی، خصوصی-سازی، مقررات زدایی، نهادسازی، تعدیل ساختاری، شرایط بی ثباتی کار، طبیعی شدگی و ... کشورهای مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه همچون ایران را تحت تاثیر قرار داده است. به طور کلی، سرمایه داری گذاری آرام را در کشورهای توسعه یافته طی نموده (سرمایه داری از ثروت به قدرت) اما در ایران این روند به صورت سرمایه داری دولتی و نامولد بروزیافته (سرمایه داری از قدرت به ثروت) و گرفتار بروکراتیک اداری شده است. با نگاهی به گذار تاریخی سرمایه داری در جهان و تاثیرات آن بر کشورهای درحال توسعه می توان دریافت که سرمایه داری از ابتدای شروع آن در جهان یعنی مرکانتیلیسم و گذار آن به لیبرالیسم، کینیزیسم و امروزه نئولیبرالیسم چهره های متفاوتی را از خود نشان داده است. این ایدئولوژی بنابر مطالبات و الزامات سیاسی و اجتماعی جامعه و نیز کاستی هایی که خود دچار آن شده است، نظام معنایی خود را بازساخته و با تعدیل ساختاری و ارائه ایدئولوژی نوین آن را به عنوان نظامی کارآمد و توانمند در برون رفت از مشکلات جامعه ارائه می دهد و تا بحران ( که ذات خود سرمایه داری است) ادامه خواهد داشت. هریک از این ایدئولوژی ها با غلبه ی تفکر خاص خود به طور مستقیم و غیرمستقیم بر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر جامعه ای تاثیر نهاده است. ازین رو در این پژوهش برآنیم تا با واکاوی سیر تاریخی سرمایه داری در جهان و ایران به بررسی تاثیرات آن بر شرایط ایران بپردازیم.

کلیدواژه ها:

سرمایه داری ، نئولیبرالیسم ، ایدئولوژی ، ایران