تحلیل جایگاه اجتماعی زنان در رمان های رضا براهنی براساس نظریه زیبایی شناسی انتقادی مکتب فرانکفورت

انتقاد به جایگاه زنان در جامعه یکی از مشخصه های رمان های رضا براهنی، داستان نویس مطرح معاصر است. مقاله حاضرکوششی جهت تحلیل و بررسی این دیدگاه انتقادی وی در رمان های روزگار دوزخی آقای ایاز، آواز کشتگان، رازهای سرزمین من و آزاده خانم و نویسنده اش است. به دلیل بازتاب دیدگاه انتقادی براهنی در بستر رمان و تطابق با دیدگاه زیبایی شناسی انتقادی مکتب فرانکفورت نسبت به این که هنر و ادبیات باید با رویکرد سلبی و مخالف خوان به مبارزه با شرایط موجود برای رسیدن به شرایط مطلوب برآیند، رمان های مذکور براساس این نظریه تحلیل و بررسی شدند. یافته ها نشان می دهد وی در رمان های نام برده شده به هدف آگاه کردن جامعه و بهبود جایگاه زنان، با دیدگاه مخالف خوان و سلبی، به انتقاد از وضعیت آنان در جامعه پرداخته است. براهنی در رمان روزگار دوزخی آقای ایاز با توصیفات تلخ و گاه گزنده ریشه منفعل بودن زنان را حاکمیت تاریخ مذکر و مردسالار می داند. در آواز کشتگان و رازهای سرزمین من علاوه بر انتقاد از مردسالاری حاکم و نگاه جنسیتی به زن، نشان می دهد حوادث اجتماعی منجر به انقلاب اسلامی، باعث ظهور توانمندی های بالقوه زنان و تاثیر پررنگشان در جامعه شده است. وی در رمان آزاده خانم و نویسنده اش زن را روح عشق و شور زندگی می داند؛ اما به دلیل ناشناخته بودن و ناآگاهی جامعه باز هم تاریخ مردسالاری غالب، مانع بروز استعدادهای او می شود.

کلیدواژه ها:

رمانهای رضابراهنی ، زن ، زیبایی شناسی انتقادی ، مکتب فرانکفورت ، مردسالاری