طبقه بندی شکل آبشستگی سد های خاکی همگن- چسبنده ناشی از روگذری جریان

پژوهش حاضر برای بررسی آزمایشگاهی مکانیزم شکست سد خاکی ناشی از اثر میزان شیب بالادست و پایین دست بدنه سد، طرح ریزی شده است. با توجه به اینکه شیب وجه پایین دست این نوع سد تاثیر زیادی بر زمان و نحوهی خرابی دارد، بدین منظور ۸ مدل از سد خاکی با شیب های متفاوت بالادست و پایین دست (۱:۱ و ۲:۱) برای دو نوع خاک (خاک Sc) ساخته شد. زمان تخریب سد و نحوه آن برای دبی های سیلابی مورد نظر بررسی شد. نتایج نشان داد که شیب بالادست سد خاکی به مراتب تاثیر کمتری نسبت به شیب پایین دست بر روند آبشستگی حاصل از پدیده روگذری دارد. همچنین، با افزایش شیب پایین دست بدنه سد خاکی، میزان آبشستگی در شکاف آبشستگی تا ماکزیمم ۲۸ درصد افزایش پیدا می کند. همچنین، با استفاده از تکنیک رگرسیون غیر خطی، روابطی برای تخمین میزان دبی خروجی و محل تشکیل آبشار ارائه شد. همچنین، با درنظرگرفتن نحوه شسته شدن و تشکیل آبشار درون بدنه سد های خاکی چسبنده، دو طرح کلی آبشار بزرگ و سری آبشارها ارائه شد. درنهایت نحوه تشکیل این آبشارها با تنش موجود در زمان شسته شدن رسوبات نسبت به تنش برشی مواد سازنده سد مورد بررسی و ارزیابی قرار داده شد و با ارائه محدودیت هایی بر پایه تنش برشی، وضعیت تشکیل نوع و الگوی شسته شدن بدنه سد های خاکی چسبنده در زمان روگذری تخمین زده شد. درنهایت طرح کلی برای تخمین رفتار آبشستگی در سدهای همگن با خاک چسبنده معرفی شد.

کلیدواژه ها:

Earth dam ، Hole ، Sticky soil ، Classification ، Downstream and upstream side slope ، Shear stress ، سد خاکی ، شکاف ، خاک چسبنده ، طبقه بندی ، شیب بالادست و پایین دست ، تنش برشی