بررسی و تحلیل جنگهای ایران و توران در زمان کیخسرو با رویکرد به نظریه جنگ عادلانه

یکی از بخش های اصلی شاهنامه پرداختن به جنگ های ایران و توران در زمان پادشاهی کی خسرو و افراسیاب بوده است. با توجه به قدرت سیاسی هر دو کشور در آن زمان، تنش ها و تقابل های نظامی بسیاری روی داده که همراه با پیامدهای نامطلوب جانی و مالی بوده است. با توجه به شخصیت دینی و اخلاق محور کی خسرو و گرایش او به مفاهیم معنوی و شناختی، رویکرد او به مقولات مرتبط با پادشاهی از جمله جنگ با بیگانه بر اساس موازین انسانی شکل گرفته است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، اقدامات نظامی او علیه تورانیان با استناد به منابع کتابخانه ای، روش توصیفی- تحلیلی و مبانی نظریه جنگ عادلانه بررسی شده است تا روساخت و ژرف-ساخت اغراض وی از حمله به توران تبیین گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد که هدف و انگیزه کی خسرو از لشکرکشی به توران و آغاز جنگ، برای تامین منافع شخصی و گروهی بوده و نمودهای جنگ عادلانه و واقع گرا در آن مشهود است. همچنین، اقدامات شاه در میانه جنگ با نظرداشت قوانین اخلاقی، حفظ کرامت انسانی، پرهیز از برخوردهای افراطی با غیرنظامیان، برخورد منطقی و مبتنی بر بخشش با اسیران جنگی انجام شده است. افزون بر این، برجسته بودن منافع انسانی و اصلاح ساختار سیاسی و اقتصادی توران در پایان جنگ، حاکی از چیرگی قواعد جنگ عادلانه در این تقابل سیاسی- نظامی است.

کلیدواژه ها:

فردوسی ، شاهنامه ، ایران و توران ، کیخسرو و افراسیاب ، جنگ عادلانه