نشانه های تصویری هویت مقام والای زن در قرآن کریم ( مطالعه موردی:نقشینه آب، عدد هفت و دایره در نگارگری ایران )

آیات قرآن کریم دارای کلمات نمادین و نشانه های تصویریی هستند که در درون خود ویژگی های رمزگونه ای را نهفته دارند این مفاهیم برای ادراک بشر و و رساندن عمق معنا و مفاهیم بزرگ آن نازل گردیده اند. در میان این کلمات و آیات به نمونه هایی در خصوص هویت زنان می توان توجه کرد که به بیان مقام والای شخصیت زن پرداخته است. در میان هنرها نیز، نگارگری هنر ایران زمین تبلور جامعی از این نمادهاست. که بطور ویژه نمود آن ها در نگارگری به تصویر نشسته زیرا هنر نگارگری ایران از عرفان غنی اسلامی بهره مند بوده است. این مقاله، در پی یافتن نشانه ها و نمادهایی است که قرآن مجید در مورد زن و جایگاه مقامی و هویتی والای ایشان ارائه کرده که در نگارگری ها خود را متبلور ساخته است. با مطالعه بر روی این کلمات رمزگونه می توان به ارتباط نمادین عناصر بکار رفته در نگاره های ایرانی پیرامون هویت وجودی زن پی برد و دریافت که هر یک از این نشانه ها به چه ساختار هویتی و آفرینشی اشاره دارند؟ و آن را چگونه تحلیل و معرفی می نمایند؟ براساس مطالعاتی که انجام شد، تطابق زیادی بین نمادهای بکار برده شده در نگاره های ایرانی و نمادهای موجود در قرآن کریم یافته شد. از بین نشانه های یافته شده در این مقاله به مطالعه و بررسی نماد آب، عددهفت و دایره پرداخته شد. این نمادها در بین آیاتی که مربوط به آفرینش و حیات است و نیز آیاتی که در مورد زنان مقدس در قرآن آورده شده مورد مطالعه قرار گرفت. یافته تحقیق به این نقطه رسید که این کلمات رمزگونه اشاره به جایگاه والای حضرت زهرا (س) به عنوان والاترین مقام زن در دایره خلقت و هویت آفرینشگر به عنوان دایره هستی در دنیا (کون و مکان) است.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، زن ، نماد ، نشانه های تصویری ، نگارگری ایران ، حضرت زهرا (س)