چشم انداز تغییرات زمانی-مکانی تبخیر و تعرق در حوضه آبریز کارون طی دوره های آتی و تحت سناریوهای انتشار گازهای گلخانه ای
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیای طبیعی، دوره: 14، شماره: 54
- کد COI اختصاصی: JR_JOPG-14-54_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 382
نویسندگان
دانشجوی دکترای آب و هواشناسی، دانشگاه یزد
استاد آب و هواشناسی، دانشگاه یزد
استاد آب و هواشناسی، دانشگاه یزد
دانشیار آب و هواشناسی، دانشگاه یزد
چکیده
انتشار بیش ازحد گازهای گلخانه ای در دهه های اخیر و تغییرات به وقوع پیوسته در اقلیم، موجب تغییر در پارامترهای هواشناسی موثر در تبخیر و تعرق شده است. در این پژوهش، چشم انداز تغییرات تبخیر و تعرق حوضه آبریز کارون، با استفاده از روش هارگریوز-سامانی و با به کارگیری مدل ریز گردانی LARS-WG۶ و خروجی مدل گردش عمومی جو HadGEM۲-ES، تحت سناریوهای مختلف RCPs برای سه دوره ۲۰۴۰-۲۰۲۱، ۲۰۶۰-۲۰۴۱ و ۲۰۸۰-۲۰۶۱ نسبت به دوره پایه (۲۰۱۵-۱۹۹۶) بررسی شد. بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالانه دمای حداقل در سطح حوضه، بین ۲/۱ تا ۴/۳ و دمای حداکثر بین ۳/۱ تا ۷/۳ درجه سلسیوس در دوره های آتی نسبت به دوره پایه، افزایش می یابد. مقدار تبخیر و تعرق، در مقیاس های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه در اقلیم آتی، در مقایسه با شرایط فعلی افزایش خواهد یافت؛ به طوری که بیشترین مقدار افزایش تبخیر و تعرق سالانه، در دوره آینده دور و تحت سناریو RCP۸.۵ برابر با ۳/۱۲ درصد نسبت به دوره پایه خواهد بود. نمودار جعبه ای بیست ساله در دوره های آتی و تحت سناریوهای مختلف نشان داد که بیشترین عدم قطعیت تبخیر و تعرق در دوره ۲۰۸۰-۲۰۶۱ و به ترتیب تحت سناریوهای انتشار RCP۸.۵ و RCP۴.۵ است. بر اساس نتایج حاصل از نقشه های پهنه بندی تغییرات تبخیر و تعرق سطح حوضه، بیشترین میزان تغییرات تبخیر و تعرق، طی دوره ۲۰۸۰-۲۰۶۱ و تحت سناریو RCP۸.۵ در مناطق غربی حوضه رخ خواهد داد. با توجه به اینکه رودخانه کارون از مناطق کوهستانی شمال حوضه سرچشمه می گیرد؛ لذا، افزایش دما و به تبع آن افزایش تبخیر و تعرق در دوره های زمانی آینده، موجب کاهش سطح پوشش برف در منطقه موردمطالعه شده و اثرات منفی زیادی بر روی جریان رودخانه کارون و در نتیجه کاهش منابع آب حوضه خواهد داشت.کلیدواژه ها
تغییر اقلیم, تبخیر و تعرق, هارگریوز-سامانی, مدل LARS-WG۶, حوضه آبریز کاروناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.