ارزیابی شاخص های تحمل و حساسیت به تنش خشکی در برخی از ژنوتیپ های ارزن دم روباهی (.Setaria italica L)

به منظور ارزیابی شاخص های مختلف تحمل و حساسیت به تنش خشکی در ارزن دم روباهی (Setaria italica)، آزمایشیدر سال ۱۳۹۸ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. در این آزمایش ۱۰ ژنوتیپ انتخاب شده از ژرمپلاسم ارزن دم روباهی پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار و به طورجداگانه در دو رژیم رطوبتی معمول و کم آبیاری افزایش زمان بین مراحل آبیاری) مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه بهاینکه گزینش ژنوتیپ های متحمل به خشکی بر مبنای هر کدام از شاخص ها و یا عملکرد به تنهایی مشکل بوده و حتی گاهینتایج ضد و نقیضی به دنبال دارد، لذا به منظور تعیین بهترین شاخص (ها)، همبستگی بین عملکرد ژنوتیپ ها با شاخص هایتحمل به خشکی محاسبه شد. در ای مطالعه ۷ شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین تولید (MP)، شاخص میانگینهندسی تولید (GMP)، شاخص میانگین هارمونیک (HARM)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل به تنش(STI) محاسبه و بررسی شد. در مطالعه حاضر شاخص های MP ، GMP و HARM همبستگی معنی داری با عملکرد علوفه درهر دو محیط داشتند. بنابرای شاخص های مناسبی برای نشان دادن ژنوتیپ های گروه A (دارای عملکرد بالا در هر دو محیطنرمال و تنش) می باشند. شاخص های SSI و STI همبستگی معنی داری با عملکرد در محیط نرمال نداشتند اما SSI همبستگیمنفی و STI همبستگی مثبت با عملکرد در محیط تنش نشان دادند بنابراین این دو شاخص برای تمایز ژنوتیپ های گروه C(دارای عملکرد بالا در محیط تنش) مناسب هستند. بر اساس نتایج شاخص TOL همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد درمحیط نرمال داشته و با عملکرد در محیط تنش همبستگی معنی داری نداشت و از آنجا که انتخاب بر اساس مقادیر کم اینشاخص صورت می گیرد، به نظر می رسد شاخص مناسبی برای گزینش ژنوتیپ های متحمل ارزن دم روباهی نباشد. اماانتخاب بر اساس مقادیر زیاد این شاخص می تواند ژنوتیپ های گروه B دارای عملکرد بالا در محیط نرمال) را نشان دهد.بنابرای به نظر می رسد که شاخص های MP ، GMP و HARM شاخص های مناسب تری برای شناسایی ژنوتیپ های متحملدر ارزن دم روباهی هستند.

کلیدواژه ها:

ارزن دم روباهی ، تنش خشکی ، حساسیت به تنش ، شاخص های تحمل