اولین گزارش سیاهک Viola در اثر قارچ Urocystis violae در ایران.

مطالعه نمونه های آلوده به سیاهک روی Violae sp. متعلق به تیره Violaceae جمع آوری شده از منطقه حفاظت شده ارسباران واقع در شمال غربی کشور، مشخص نمود این نمونه ها به گونه ای سیاهک از جنس Urocystis با ویژگی های زیر آلوده شده اند: سورهای سیاهک غالبا در دمبرگ بصورت گال های دوکی شکل یا کشیده و متورم که تا چند سانتی متر طول داشتند تشکیل شده بود. سورها غالبا باعث تغییر شکل بد شکلی قسمت های آلوده گیاه میزبان شده بود. سورها همچنین در برگ ها و روی رگبرگ ها به شکل برآمدگی های تاولی شکل که غالبا توسط بافت میزبان پوشیده و سرانجام با شکافته شدن اپیدرم شکوفا می شدند، تشکیل شده بودند. سورهای شکافته شده حاوی توده اسپوری پودری به رنگ قهوه ای مایل به سیاه بودند. هاگ ها به صورت هاگوله به اشکال کروی، تخم مرغی، بیضوی، کشیده و بدون شکل مشخص به رنگ قهوه ای مایل به قرمز بودند. ابعاد هاگوله ها ۴۵-۲۱ × ۷۳-۲۱ میکرومتر اندازه گیری شد. هاگوله ها از (۱۸-)-۱۵-۲ عدد هاگ زایا تشکیل شده بودند که توسط یک لایه کاملی از سلولهای عقیم احاطه می شدند. هاگ های زایا به اشکال کروی، تخم مرغی یا کشیده، بندرت چندوجهی و نامنظم دیده شد. این هاگ ها به دیواره صاف، به رنگ قهوه ای روشن تا قهوه ای مایل به قرمز بودند و ابعاد آنها ۱۳-۹ × ۱۸-۱۱ میکرومتر بود. سلولهای عقیم تنوع زیادی در شکل و اندازه داشته و غالبا تخم مرغی، کروی یا بیضوی بودند. این سلولها دارای دیواره صاف به رنگ زرد بوده و ۱۲-۶ میکرومتر طول داشتند (شکل ۱). نمونه های بررسی شده بر اساس فلور سیاهک های اروپا (Vanky, K. ۱۹۹۴. European Smut Fungi) تحت نام Urocystis violae (Sowerby) E. Fisch. تعیین نام گردید. مشخصات نمونه بررسی شده کاملا منطبق با شرح ارائه شده برای Urocystis violae در منبع فوق بود. براساس منابع در دسترس (ارشاد ۲۰۰۱، سیاهک های گزارش شده از ایران، رستنیها، ضمیمه ۱) تنها گونه Urocystis گزارش شده روی جنس Viola در ایران U. kmetiana Magnus است. این گونه به واسطه تشکیل سورها در گل ها بویژه تخمدان از گونه U. violae مجزا می شود. سیاهک U. violae عضو جدیدی برای قارچهای ایران محسوب می شود. نمونه بررسی شده در مجموعه مرجع قارچ های وزارت جهاد کشاورزی (IRAN) نگهداری می شود. با توجه به وجود گزارشاتی از خسارت سنگین گونه U. violae روی گونه های کاشته شده Viola بویژه در خزانه (MORDUE, J.E.M. ۱۹۸۸. Mycopathologia ۱۰۳: ۱۸۴) در دیگر نقاط دنیا، گزارش این گونه در ایران حائز اهمیت است.