سیستم های ژئودزی (قسمت اول)

هر کمیت عددی یا هندسی و یا مجموعه­ ای از کمیت­ های دارای مقدار عددی، که به عنوان یک مرجع یا مبنا برای کمیت­ های دیگر به خدمت گرفته می­ شوند را سطح مبنا یا دیتم گویند. در ژئومورفولوژی دو نوع سطح مبنا مختلف در نظر گرفته شده است، یکی سطح مبنا مسطحاتی، که پایه و اساس محاسبات دقیق نقشه­ برداری افقی را تشکیل می­ دهد که در آن انحنای سطح زمین در نظر گرفته می­ شود. و دیگری سطح مبنا ارتفاعی که ارتفاع نقاط نسبت به آن اندازه ­گیری و محاسبه می­ شوند.  به عبارت دیگر در نقشه ­برداری های ژئودتیک، مختصات نقاط مختلف، از یک سری نقاط اولیه مختصات داریا پارامترهای دیتم و سطح مبنا به دست می­ آیند. به دلیل توسعه روش ­های مختلف در نقشه­ برداری چندین دیتم یا سطح مبنا تعریف و ایجاد شده است. امروزه برای توسعه نقشه­ برداری و روش ژئودزی ماهواره ­ای چندین دیتم یا سطح مبنا تعریف و ایجاد شده است، در این روش نیازی به داشتن بیش از یک سطح مبنا نیست. اما این به معنی تعویض کامل یک سطح مبنا نیست از آن جهت که در عمل، پارامترها و کمیت­های نقشه ­برداری اولیه وجود دارند که هر کدام به سطوح مبنای مختلف وابسته هستند. از طرفی با تعویض کلی سطح مبنا موجب می­ گردد تا تبدیل تمامی اطلاعات موجود در نقشه ­های یک کشور به سطح مبنا جدید یک قرن طول بکشد. بطور مثال مسئله تعیین حق حاکمیت خطوط مرزی کشور ایالات متحده قرن­ها پیش مطرح بوده و حتی هنوز هم با تهیه نقشه از مرزهای مورد اختلاف، استفاده کنندگان نظامی و غیرنظامی، به علت موارد خاص سیستم­ های قدیمی اندازه­ گیری نقشه ­برداری را بر سیستم­ های جدید ترجیح داده و مایل به استفاده از آنها هستند، لذا انجام تغییرات کلی در تعییین سطح مبنا نه تنها مشکلی را حذف نمی­ کند بلکه ممکن است متغیر دیگری را نیز به مشکلات اولیه اضافه نماید.