الگوهای رسوبی توالی کنیاسین - سانتونین در برش کوه بنگستان

کوه بنگستان به عنوان جنوبی ترین تاقدیس زون ایذه، در ادامه ی بلندای نوروز- هندیجان قرار گرفته، از این رو توالی کنیاسین- سانتونین در بخش های مختلف این تاقدیس، تحت تاثیر این بلندا دارای الگوهای مختلف رسوبی می باشد. در این مطالعه کوه بنگستان در برش تنگ ابوالفارس (قسمت شمال شرقی) و تنگ ماغر (قسمت جنوب غربی) مورد مطالعه قرار گرفته است. توالی کنیاسین- سانتونین، پاره سازند لافان، سازند ایلام و بخش زیرین سازند گورپی را در بر می گیرد که معادل سکانس های K۱۶۰,K۱۵۰ صفحه عربی است. سکانس K۱۵۰ از سه قسمت دسته رخساره های تراز پایین LST که شامل لایه های متوسط تا ضخیم کنگلومرای ریز دانه و ماسه سنگ های با ذرات آهکی است. دسته رخساره های پیشرونده TST شامل آهک های مارنی نودولار است که بر اثر پیشروی دریا بر روی رخساره های حاشیه ای تراز پایین این سکانس نهشته شده است. این دو دسته رخساره ای به سازند لافان با سن کنیاسین نسبت داده می شوند. دسته رخساره تراز بالای این سکانس HST در آهک های میانی سازند ایلام به سن سانتونین زیرین قرار می گیرد که بر روی بلندای قدیمه روهمپوشانی می کند. دسته رخساره پیشرونده سکانس سانتونین بالایی از پاراسکانس های شیلی و آهکی تشکیل شده که بطور کلی به بخش شیل میانی سازند ایلام نسبت داده می شود. این دسته رخساره ای بتدریج با افت سطح آب دریا به آهک های انتهایی سازند ایلام تبدیل شده و به مرز سکانسی K۱۷۰ ختم می شود. به سمت جنوب غرب (برش تنگ ماغر) نهشته های سکانس های مذکور، تغییر رخساره داده و به رخساره های عمیق تر و پلاژیک (سازند گورپی) تبدیل می شوند. تشکیل سکانس های کنیاسین- سانتونین زیرین K۱۵۰ و سانتونین بالایی K۱۶۰ علاوه بر تاثیر بلندای قدیمی همزمان با کج شدگی سکوی کربناته صفحه عربی به سمت شمال شرق بوده است که همراه با افزایش سریع عمق دریا بوده است. این رخداد باعث شده که سکانس های مذکور، به سمت بلندی ها عقب نشسته و الگوی backstep پیدا نمایند. با استفاده از این هندسه میتوان سازند ایلام را از سازند سروک که دارای الگوی پسرونده و forestep است، تفکیک کرد. به عبارت دیگر از روی الگوها و ساختارهای رسوبی و مشخص کردن جایگاه آنها در چارچوب چینه نگاری سکانسی صفحه عربی، می توان توالی های رسوبی فاقد فسیل شاخص را تعیین سن کرد. همچنین با مطالعه الگوهای رسوبی موجود در بازه زمانی کنیاسین- سانتونین، می توان به موقعیت سامانه ها وتله های هیدروکربنی پی برد

کلیدواژه ها:

سکانس ، پاره سازند ، دسته رخساره ، پیشرونده ، پسرونده