اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر واردات کالاهای واسطه ای- سرمایه ای صنعت ایران

آزاد سازی تجاری و حذف عوامل مختل کننده قیمت ها موجب شکل گیری تولیدات بر پایه مزیت نسبی است. در این میان واردات و بخصوص واردات کالاهای واسطه ای- سرمایه ای می تواند منجر به تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر در کشور از طریق رقابتی تر کردن صنایع شود؛ به عبارتی می توان گفت واردات می تواند نقش موثری در فرایند آزادسازی تجاری داشته باشد؛ لذا تجزیه و تحلیل تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر واردات کالاهای مربوط از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در پژوهش حاضر تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری (VAR)[۱]  و همگرایی جوهانسن[۲] بر واردات کالاهای واسطه ای- سرمایه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. متغیرهای کلان اقتصادی شامل نرخ ارز حقیقی، نرخ تعرفه، نرخ تورم، جمعیت و متغیر مجازی جنگ است. نتایج حاصل نشان می دهد مقدار تقاضای واردات بطور عمده بوسیله نوسانات نرخ ارز حقیقی و درآمد سرانه حقیقی تحت تاثیر قرار می گیرد و کمتر تحت تاثیر نرخ تعرفه است. همچنین با استفاده از ضریب تعدیل حاصل از مکانیسم تصحیح خطا (ECM)[۳] برای متغیرها می توان نتیجه گرفت در صورت بروز عدم تعادل در تقاضای واردات کالاهای مورد بررسی در هر سال، ۴۸ درصد از عدم تعادل حاصل از تقاضای کالاهای  واسطه ای- سرمایه ای در دوره بعد تعدیل می شود. برای تعیین رابطه موجود بین متغیرها در بلندمدت از روش جوهانسون، بردارهای همگرا برآورد شده و با اعمال قیود روی روابط همجمعی، تاثیر متغیرها سنجیده شده است. [۱]. Vector Auto Regressive [۲]. Johanson Integration model [۳]. Error Correction Mechanism

کلیدواژه ها:

ایران ، صنعت ، کالاهای واسطه ای – سرمایه ای ، مدل خودرگرسیون برداری VAR ، روش جوهانسن ، آزمون دیکی- فولر ، مدل اقتصادسنجی