تولید پایدار گندمنان ( Triticum aestivum L) تحت تاثیر کودهای زیستی میکوریزا آربسکولار و ازتوباکتر کروکوکوم

امروزه افزایش سلامت و تامین امنیت غذایی محصولات تولید شده در بوم نظام های کشاورزی در جهت حفظ پویایی منابع بوم نظام های زراعی بر اساس اصول اکولوژیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا، آزمایشی با هدف بررسی اثر کودهای زیستی میکوریزا آربسکولار و ازتوباکتر کروکوکوم بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم نان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۷-۹۸ در منطقه بیرانشهر لرستان اجرا شد. عوامل شامل تلقیح کودهای زیستی (شاهد، میکوریزا، ازتوباکتر و میکوریزا+ ازتوباکتر) و ارقام گندم نان شامل (رقم اروم، سیروان، پیشگام و سیوند) بودند. نتایج نشان داد که اثر میکوریزا و ازتوباکتر بر ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و درصد پروتیین دانه معنی دار و افزایشی بود. تلقیح دوگانه میکوریزا و ازتوباکتر عملکرد دانه ارقام گندم را به ترتیب ۴۹/۲، ۱۹/۸، ۳۹/۲، ۵۵/۸ درصد نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار تلقیح توام کودهای زیستی به ترتیب در رقم سیوند و پیشگام (هر دو در یک کلاس آماری) به دست آمد. یافته ها نشان داد که کاربرد کودهای زیستی میکوریزا و ازتوباکتر دارای اثر مثبت و افزایشی بر عملکرد اقتصادی ارقام گندم نان است که میتوان در جهت پایداری در تولید این محصول راهبردی و همچنین کاهش مصرف کودهای شیمیایی در راستای تامین امنیت غذایی جامعه در زراعت این گیاه در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

کودهای زیستی ، امنیت غذایی ، تولید پایدار ، گندمنان ، پروتیین دانه