بررسی کاربرد فاضلاب شهری بر میزان و الگوی تجمع فلزات سنگین در نیمرخ خاک

کاربرد پساب به عنوان یک منبع دائمی آب در کشاورزی باعث صرفه جویی و دوام منابع آبی موجود می گردد اما به دنبال آنورود فلزات سنگین به خاک از مشکلاتی است که استفاده از فاضلاب ها سلامت بشر را تهدید می کند. در این تحقیق اثرتیمارهای نوع آب آبیاری شامل فاضلاب تصفیه شده، ترکیب پساب و آب شور و آب چاه (شاهد) بر تجمع فلزات سنگین Zn, Cu, Cr, Cd, Pb و Niدر عمق های مختلف خاک کشت شده با گیاه ذرت و یونجه مورد آزمایش قرار گرفت. از چهار عمق و همچنین سه فاصله افقی از سطح خاک، از گیاه نمونه برداری انجام شد. نتایج نشان داد که خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیهشده شهری به طور معنیداری مقادیر بیشتری از فلزات سنگین را در مقایسه با آب چاه و تیمار تلفیقی دارا می باشد. بر اساساین نتایج، بیشترین و کمترین مقدار فلزات سنگین اندازه گیری شده به ترتیب در تیمارهای خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیهشده و آب چاه مشاهده گردید. همچنین میزان غلظت عناصر سنگین خاک با افزایش عمق و فاصله افقی از گیاه کاهش می یابد.میزان تجمع بیشترین فلز سنگین در تیمار پساب موجود در تحقیق، مربوط به فلز نیکل با مقدار ۳۰/۳۷mg/kg و کمترین سرب به مقدار ۶/۸۰mg/kg بود. نوع گیاه نیز تاثیر معنیداری بر تجمع فلزات نیکل، روی و سرب در خاک دارد. بر اساس نتایج این پژوهش احتمال آلودگی گیاهانی نظیر ذرت و یونجه به عناصر سنگین وجود دارد. لذا با توجه به شرایط تصفیه فعلیفاضلاب، پیشنهاد میگردد که آبیاری با فاضلاب تصفیه شده برای محصولات غیر خوراکی چه برای انسان و چه برای داماستفاده گردد.

کلیدواژه ها:

فاصله افقی از سطح خاک ، فاضلاب تصفیه شده ، خشک و نیمه خشک ، محدودیت منابع آب