مدیریت پایدار خاک و نقش آن در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه مدیریت اراضی، دوره: 9، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_LMJ-9-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 421
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مراد میرزایی

دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران

منوچهر گرجی

استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران.

ابراهیم مقیسه

استادیار پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای

حسین اسدی

دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران

احسان رضوی طوسی

استاد گروه علوم میکروبی، خاک و گیاه، دانشگاه ایالتی میشیگان، میشیگان، ایالات متحده

چکیده

افزایش غلظت گازهای گلخانه­ای اثرات جبران ناپذیری بر تغییر اقلیم، محیط زیست و سلامت بشر دارد. دی اکسید کربن (CO۲)، متان (CH۴) و نیتروزاکساید (N۲O) گازهای گلخانه­ای اصلی هستند. فعالیت میکروبی، تنفس ریشه، فرآیندهای تجزیه شیمیایی و همین طور تنفس هتروتروفی موجودات خاک منجر به تولید گازهای گلخانه­ای در خاک­ها می­گردند. میزان انتشار گازهای گلخانه­ای متاثر از عوامل گوناگون محیطی و مدیریتی است. جریان کربن از خاک به اتمسفر به­صورت دی اکسید کربن ناشی از تنفس و سایر فعالیت­های موجودات زنده خاک است. نیتروزاکساید از طریق فرآیندهای نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون و متان با فرآیند متانوژنز میکروبی تحت شرایط غیرهوازی تولید می­شود. میزان انتشار گازهای گلخانه­ای با استفاده از روش­های گوناگونی اندازه­گیری می­شود که متداول­ترین نوع آن روش اتاقک بسته است. مدیریت صحیح خاک­های کشاورزی پتانسیل قابل توجهی در کاهش انتشار گازهای گلخانه­ای دارد. به­کارگیری تناوب زراعی، استفاده از محصولات پوششی، اعمال روش­های خاک­ورزی حفاظتی، نگهداری بقایای محصولات و پرهیز از سوزاندن یا حذف نمودن آن ها، از جمله روش­های مدیریتی مناسب جهت کاهش انتشار دی اکسید کربن از خاک هستند. راه­کارهایی از قبیل مدیریت بهتر نیتروژن از طریق کاربرد به موقع کودهای نیتروژنی و متناسب با مقدار نیاز محصول و تقسیط­ آن ها در مراحل گوناگون رشد گیاه، گنجاندن محصولات لگوم در تناوب زراعی، مدیریت مناسب بقایای گیاهی، استفاده از کودهای آهسته رهش و مصرف مواد بازدارنده­ نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون باعث کاهش انتشار نیتروزاکساید از خاک می­گردند. کاهش انتشار متان نیز از طریق زهکشی شالیزارها به منظور ایجاد تهویه مناسب برای اکسیداسیون متان و تجزیه بقایای گیاهی قبل از غرقاب شدن از طریق خاک­ورزی یا تبدیل آن ها به کمپوست امکان­پذیر است.

کلیدواژه ها

تغییر اقلیم, کشاورزی حفاظتی, گرمایش جهانی, دی اکسید کربن, متان, نیتروزاکساید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.