تحلیل شناختی عنصر حرکت در سوره کهف بر اساس نظریه تالمی

توجه به علوم جدیدی همچون زبان ­شناسی ­شناختی در تحلیل و تفسیر قرآن کریم، چراغی است که ما را به معانی ماورای واژه های آیه های الهی رهنمون می­ سازد. در واقع، ساختار قرآن به گونه­ ای است که ما را به بهره گیری از این علوم در تحلیل معانی آن سوق­ می­دهد. در این راستا، عنصر حرکت نقش بسزایی در عینیت­ بخشیدن به مفاهیم انتزاعی و همچنین ارائه تصویری عینی و پویا از وقایع حسی قرآن دارد. بنابراین، پژوهش حاضر کوشیده تا با روشی توصیفی تحلیلی، عنصر حرکت در سوره کهف را بر پایه نظریه تالمی مورد بررسی قرار­ دهد. بر این اساس، تحلیل طرحواره­های حرکتی به کار­رفته در این سوره نگارندگان را به این دستاورد­ها رهنمون­ می­ کند که عنصرهای حرکتی سوره کهف فعل ­محور ­هستند. با وجود این ویژگی، در مواقعی عنصر جهت با اهدافی ویژه به شکل قمر در کلام نمایانده ­می­شود. همچنین گرایش طرحواره­های حرکتی این سوره به حضور پیکر در روساخت نمایان­ گردید. با توجه به تناسب و هماهنگی اجزای­ حرکتی و مولفه­ های آن با مضمون داستان­های اشاره شده در سوره کهف، شاهد حضور پررنگ حرکت ایستا و پیکرهای انتزاعی در داستان اصحاب کهف و مفاهیم حسی وحرکات انتقالی در داستان حضرت موسی هستیم. ساختار طرحواره­های حرکتی به کاررفته به گونه­ ای ­است که فقط به بیان موقعیت متناظر بسنده نکرده، بلکه با تصویر­­سازی ویژه­ای آن را نشان ­می­دهد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، زبان شناسی ، عنصر حرکت ، سوره کهف ، تالمی