پژوهشی بر یک نمونه سفال دوره اسلامی متعلق به آرشیو موزه

یکی از نوآوری های صنعت سفالگری در دوره اسلامی تولید سفال با لعاب زرین فام بوده است که از نوع تزیین نقاشی روی لعاب می باشد و در سه دوره اسلامی ا ولیه (سده های سوم و چهارم ه . ق)، میانی (سده های پنجم - نهم ه . ق) و متاخر (سده های دهم - دوازدهم ه . ق) مراحل تکا ملی خود را طی کرده است. در موزه ها و مجموعه های مختلف دنیا نمونه های بسیاری از این نوع سفال وجود دارد که برخی از آن ها تاکنون به دقت مورد مطالعه قرار نگرفته، از جمله موزه چهلستون اصفهان که نمونه ایی از این سفال را در آرشیو خود دارد. در همین راستا، این مقاله با جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه و مشاهده میدانی با روش توصیفی، تطبیقی و تحلیلی به بررسی تیپولوژی و نقوش این نمونه و همچنین مقایسه با نمونه های شناسنامه دار در سایر مجموعه ها پرداخته تا به دو پرسش که سفال منسوب به کدام یک از مراکز تولید سفال زرین فام می باشد؟ و در چه سده ساخته شده است؟ پاسخ دهد. این مطالعه نه تنها شناخت بیشتر هنر زرین فام بلکه ارائه روشی برای تاریخ گذاری نسبی و شناخت مرکز تولید سفال زرین فام است. در نهایت این نتیجه حاصل شد که سفال منسوب به شهر کاشان کاشان و مربوط به اواخر سده ششم تا اوایل هفتم ه.ق می باشد.

کلیدواژه ها:

سفال ، دوره اسلامی ، لعاب زرین فام ، آرشیو موزه